Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı ve TOBB yönetim kurulu üyesi Saim Özakalın, IPARD III programının hazırlık sürecinde oluşturulan puanlama ve takvim taslağının Doğu Anadolu bölgesinde bazı endişelere yol açtığını ifade etti. Özakalın, “Desteklerin 81 ile yayıldığı bu süreçte, eski yararlanıcılar dezavantajlı duruma düşebilir” dedi.
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından yürütülen IPARD III Programı’nın hazırlanması aşamasında, desteklerin 81 ile genişletilmesi yönünde adımlar atıldığını kaydeden ETSO Başkanı Saim Özakalın, “Mevcut durumda 42 il IPARD desteklerinden faydalanırken, taslak yapı 39 ilin daha sisteme dahil edilmesini öngörüyor. Ancak hazırlık sürecine ait puanlama sisteminde, yeni eklenen 39 ile 15 puanlık ek bir avantaj tanınması öngörülüyor. Bu puan farkı, özellikle sınırlı bütçeli projelerde yeni illerin daha fazla pay almasına yol açabilir. Sonuç olarak, uzun süredir kırsal kalkınma yatırımları ile desteklenen 42 il, rekabet açısından dezavantajlı duruma gelebilir” şeklinde konuştu.
Özakalın, puanlamanın yanı sıra taslak takvimin de mevsimsel koşulları yeterince dikkate almadığını değerlendirdi. Açıklamasında, “2025 yılı için öngörülen başvuru dönemleri; ‘Çiftçilik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme’ için Haziran-Temmuz, ‘Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar’ için ise Ağustos-Eylül olarak planlanıyor. Projelerin onay süreçlerinin yıl sonuna gelmesi, özellikle kış mevsiminin uzun sürdüğü Doğu Anadolu gibi bölgelerde yatırımların sahaya yansımasını 2026 Nisan sonrası mümkün kılacaktır. Bu durum, yatırım sezonunun önemli bir kısmının kaybedilmesi anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
Eşitlik yerine adil yarış talebi
Bazı yatırımcılar ve bölgesel kalkınma odaklı kurumlar, desteklerin ülke genelinde yayılmasını olumlu bir gelişme olarak görse de, uygulanması muhtemel yeni puanlama sisteminin rekabet ortamına katkıda bulunup bulunamayacağına dikkat çekiyor. ETSE Başkanı Özakalın, bu noktada çözüm önerilerini de şu şekilde belirtti:
“Puanlama sisteminde, eski ve yeni iller arasında denge sağlanacak geçiş modelleri geliştirilmelidir. Yatırım takvimi, özellikle iklim koşullarının zorlayıcı olduğu bölgeler için esnetilmeli. Tüm iller eşit fırsatlara sahip olmalı; fakat mevcut dezavantajları göz ardı etmeden, bölgesel gerçekliklere duyarlı bir yaklaşım benimsenmelidir.” – ERZURUM
