Madencilik Faaliyetleri Doğal ve Kültürel Açıdan Eşsiz Öneme Sahip Bu Bölgeyi Her Geçen Gün Yok Ediyor
Zenginlik deyince aklınıza ne gelir? Servet sözcüğü size neyi çağrıştırır? Dışarı çıkıp gökyüzüne bakın, denize, toprağa bakın. Bulabiliyorsanız ağaçlara, ormanlara bakın. Uzaktan da olsa dağlara bakın. Onların gücünü, zenginliğini, canlılığını ve bereketini hissedin. Doğanın parçası olduğunuzu ve ancak onunla birlikte var olabileceğinizi fark edebiliyor musunuz?
Bunun farkındaysanız ne âlâ ama değilseniz, zenginliğin gerçek ya da sanal banknotlar, çil çil altınlar ya da paha biçilmez mücevherler olduğunu düşünüyorsanız, size çok yoksul olduğunuzu söylemek zorundayım. Üstelik bu, sayısız banknotla, çil çil altınla, sandıklar dolusu mücevherle giderilemeyecek kadar derin bir yoksulluk. Önüne gelen her şeyi yutan dipsiz bir kuyu adeta; asla doymayan, asla tamah etmeyen, sonuna kadar sömüren bir açlık!
Ülkemiz için ne kadar tanıdık, değil mi?
Tıpkı diğer doğal ve kültürel zenginliklerimiz gibi Latmos da sermayeye kurban edildi ve yok olmanın eşiğinde. Aydın ve Muğla il sınırları boyunca yayılan ve geçmişi sekiz bin yıl öncesine dayanan Latmos – Beşparmak Dağları, tarih öncesi çağlardan bu yana yerleşim görmüş, kültürel ve doğal açıdan çok özel bir bölge. Zamanın etkisiyle şekillenen kayalıkları, tarihi dokusu, değerli su kaynakları, endemik türleri içeren florası ve faunası ile büyüleyici bir coğrafyaya sahip.
Erken dönemlerde Latmos, Anadolu’nun kutsal dağlarından biriymiş. Bu dağ sisteminin en yüksek noktası olan Tekerlek Tepe, tarih öncesinde Anadolu kökenli bir Fırtına Tanrısı ile ilişkilendirilmiş. Burada Hattilerin Taru’su, Muğla Hititlerin Tarhuna’sı ve Karialıların Zeus Akraios’u dağın en zirvesinde otururmuş. Karia mitolojisinde bu dağlar Ay Tanrıçası Selene’yle sevgilisi Endymion’un büyük aşkına da ev sahipliği yapmış. Bölgede bulunan kutsal Labranda Antik Kenti’ni çevreleyen ve birkaç yıl öncesine kadar göz alabildiğine uzanan çam ormanlarının tümü şimdi kesilmiş durumda ve bu katliam giderek büyüyor.
Latmos’ta 1984 yılında başlayan ve 2000’li yıllarda hız kazanan madencilik faaliyetleri günümüze kadar giderek artmış ve yirmi üç yılda 400 binin üzerinde maden ocağı ruhsatı verilmiş. Bölgedeki sayısız Feldspat ve Kuvarsit ocakları doğal ve kültürel açıdan eşsiz öneme sahip bu bölgeyi her geçen gün biraz daha yok etmekte.
Oysa Latmos, 2008 Yılında Türkiye çapında belirlenen “122 Önemli Bitki Alanı” arasında yer almakta. Köylüler fıstık çamı (künar), balcılık (basra böceği balı), yerel türlerden hayvancılık, sebzecilik ve zeytincilik gibi pek çok alanda inatla üretmeye devam etseler de madencilik faaliyetleri üretim alanlarını günden güne daraltıp su kaynaklarını yok ettiği için köyler boşalmakta ve üretim ve geleneksel yaşam geri dönülemez şekilde yok olmakta.
Burada yürütülen madencilik faaliyetlerinin kamu yararıyla en ufak bir ilgisi yoktur. Latmos’taki madencilik bir avuç ayrıcalıklı kesim, zenginliğine zenginlik katsın diye hukuk ve kamu vicdanı hiçe sayılarak devam ettirilmekte. Onlarca yıldır süregelen koruma mücadelesine, bilimsel raporlara, koruma bölgesi taleplerine rağmen maden şirketleri, insanlığın ortak mirası olan Latmos’u hepimizin gözleri önünde katletmekte.
Latmos yok oluyor ve onun yok olması aç gözlülüğün ve hırsın, yaşamı nasıl umarsızca yok edebileceğinin göstergesi. Bugün orada olanlar hepimizin, insanlığımızın, doğamızın ve geleceğimizin yok edilmesinin bir işareti sadece. Bu işareti ciddiye alalım ve Latmos’taki yıkımın önüne acilen geçelim. Tüm insanlığın ortak mirası olan bu bölgenin varlığını bütünlüklü bir şekilde güvence altına alalım.
Bu konuyla ilgili çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşlarına destek olmak, sosyal medyada Latmos’u görünür kılmak, tahribatın kanıtı olabilecek her türlü bilgiyi kamuoyuyla paylaşmak Latmos’un kurtulmasına ve korunmasına yardımcı olacaktır.
Latmos’un kurtarılması için aktif çalışan topluluklar:
- Latmos Platformu
- Bafa Der
- Ekodosd
- Kuşadası Çevre Platformu
- Muğla Yeşil Yaşam Derneği
Murat TÜZEL
CHP İstanbul Kültür ve Turizm Komisyon Başkanı
Şişli Kent Konseyi Turizm Komisyon Başkanı
Dünya Seyahat Gazetecileri ve Yazarları Federasyonu Üyesi:
Anahtar kelimeler (örnek; yazıdan türetilen):
Not: Yazıda tarih ve sayı gibi öğeler artık net olarak bold işaretlenmiştir. İstersen bu formatı daha sıkı bir fotoğraf-aman formatına uyarlayabilirim.
