Anadolu’da bulunan birçok medeniyete ait eserler, tarih boyunca yurt dışına kaçırıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki ekipler, kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadele ederek yurt dışındaki tarihi eserlerin izini sürüyor. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, yurt dışına kaçırılan 25 bin 526 eser ve kültür varlığı Türkiye’ye getirildi.
1980 yılından bu yana 17 ülkede yapılan 152 çalışma sonucunda, yurt dışına kaçırılan eserlerden birçoğu iade edildi. En fazla eserin Almanya’dan getirildiği belirtilirken, Almanya, Hırvatistan, Bulgaristan, İngiltere, ABD ve Sırbistan en çok eser iadesi sağlanan ülkeler arasında yer aldı.
Bu yılın başından bugüne, 19 eser Türkiye’ye iade edildi. İngiltere’den 3, Fransa’dan 2, İtalya’dan 11, İsviçre, ABD ve Almanya’dan ise 1’er eser geri getirildi. Bu eserler arasında Justin I’e ait bir bronz sikke, Nasreddin Artuk-Aslan’a ait bir bronz sikke, Roma dönemine ait bir pişmiş toprak vazo ve bir mermer Kore Torsosu da bulunmaktadır.
Öne çıkan bazı iadeler arasında Boubon Antik Kenti kökenli bronz imparator heykeli, Floransa’da ele geçirilen 11 pişmiş toprak eser, İsviçre’den getirilen Milet Antik Kenti kökenli bir mermer yazıt parçası ve ABD’den iade edilen ‘lekythos’ türü pişmiş toprak vazo yer almaktadır.
Ayrıca, İngiltere’de satışa sunulan Şeyh Hamdullah’ın oğlu Mustafa Dede imzalı 5 asırlık Kur’an-ı Kerim, gaspçının izmaritinden belirlenerek Türkiye’ye geri getirildi. Kur’an-ı Kerim, 16’ncı yüzyılda nesih hat ile yazılmış olup, 18’inci yüzyılda detaylı bir restorasyon geçirmiş ve vassale tekniği uygulanmıştır. Yapılan hukuki süreç sonucunda eser Türkiye’ye iade edilmiştir.
