Nisan ayının son haftasında Mardin’de gerçekleştirilen Ulusal Hububat Konseyi (UHK) 2025 Hasat Öncesi Hububat Kongresi’nin sonuç bildirgesi yayımlandı.
Bildirgede, kongrenin 26 Nisan’da Tarım ve Orman Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Toprak Mahsulleri Ofisi, Kızıltepe Ticaret Borsası gibi birçok resmi ve özel kurumun katkılarıyla düzenlendiği ifade edildi.
Kongreye katılan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, burada yaptıkları sunumlarda üretim planlaması ve sözleşmeli üretim gibi konular üzerinde durarak, son bir yılda hayata geçirilen düzenlemeleri paylaştı.
Kongreye ayrıca UHK Yönetim Kurulu Başkanı Özkan Taşpınar, Kızıltepe Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Şahin ve diğer önemli isimler de konuşma yaptı. Toplamda 400’ün üzerinde sektör temsilcisinin katıldığı kongrede, TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal ve BÜGEM Genel Müdürü Uğur Erdem gibi önemli isimler de yer aldı.
KONGREDEKİ TESPİTLER
Sonuç bildirgesinde, kongre sırasında dört oturumda toplam 16 bildiri sunulduğu ve Türkiye tarım sektörünün son 20 yılda istikrarlı bir şekilde güçlendiği vurgulandı.
Bildirgede, stratejik bir ürün olan buğdayın ekim alanının son üç yılda 6,8 milyon hektardan 7,6 milyon hektara çıktığına dikkat çekildi. Ayrıca, makarnalık buğday ekilişinde bir azalma, ekmeklik buğday ekilişinde ise artış öngörüldüğü belirtildi.
Bu yılın iklim koşullarının karmaşık bir seyir izlediği, özellikle sonbahar ve kışlık dönemde düşük yağışların yaşandığı ifade edilirken, Nisan ayının ilk yarısında ise yağışların artış gösterdiği gözlemlendi. Bu durumun, yer yer -15 dereceyi bulan sıcaklıklarla birleştiğinde, buğday tarlalarında yerel zararlara yol açtığı kaydedildi.
Yağış miktarlarının bölgelere göre değişkenlik gösterdiği belirtilirken, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinin en dezavantajlı bölgeler olduğu ortaya kondu. Uzun yıllara göre buğday rekoltesinde bir azalma tahmin ediliyor.
Türkiye’nin dünya buğday üretiminde önemli bir yere sahip olduğu, Rusya’da olumsuz iklim koşullarının üretimi olumsuz etkilediği ve Ukrayna’da beklenen artışlarla birlikte Karadeniz bölgesindeki buğday fiyatlarının artış gösterdiği bildirildi.
Ülkemizdeki yem üretimi, 2009 yılından bu yana büyük bir ivme kazanmış durumda. 2024 yılında 23,9 milyon tona ulaşması bekleniyor. İthalatta en çok karşılaşılan ürünlerin ise soya ve küspesi ile mısır olduğu ifade edildi.
ÖNERİLER VE TALEPLER
Bildirgede, Karadeniz bölgesine yönelik bir ‘Karadeniz Gıda Güvenliği Zirvesi’ düzenlenmesi ve Türkiye’nin bu zirveye öncülük yapması önerildi. Küresel ısınmanın Karadeniz havzasında gittikçe daha önemli hale geldiğinin altı çizildi.
Özel sektörün yurtdışında araziler kiralayarak arz açığını kapatması gerektiği, stratejik buğday fiyatlarının belirlenmesinde maliyetlerin dikkate alınması gerektiği ve üretim planlamasının önemi vurgulandı. Ayrıca, bölgedeki mevcut sulama yatırımlarının hızlandırılması talep edildi.
Yem sanayisinde alternatif hammaddelerin araştırılması ve yerli tedarik oranının artırılmasının önemine de dikkat çekildi. Bu yıl Nisan ayında meydana gelen don olaylarının sınırlı zararlar bırakmasına rağmen, üreticilere uyarılarda bulunulması gerektiği belirtildi.
Kırsal alanların boşalması ve gençlerin tarım sektöründen uzaklaşması konularına da eğilerek, akıllı teknolojilerin kullanılması gerektiği ifade edildi. Tarımsal eğitim ve desteklerin artırılması için unvanlı kişilerin ve girişimcilerin daha fazla desteklenmesi gerektiği vurgulandı.
