Güneş sisteminin en büyük gezegeni Jüpiter, atmosferdeki dikkat çekici olaylarıyla araştırmacıları etkilemeye devam ediyor.
Yeni yapılan incelemeler, Jüpiter’in atmosferinde amonyak ve sudan oluşan, sert bir buz tabakasıyla kaplı dolu fırtınalarının bulunduğunu ortaya koydu.
Bu fırtınaların, Güneş sistemindeki diğer gaz devleri olan Satürn, Uranüs ve Neptün’de de meydana gelebileceği düşünülüyor.
3 BOYUTLU GÖRSELLEŞTİRME “MANTAR TOPU” DOLU FIRTINALARINI DOĞRULADI
İlk olarak NASA’nın Juno misyonu ve Dünya merkezli radyo teleskopları tarafından gözlemlenen amonyak gazının Jüpiter atmosferindeki düzensiz dağılımını açıklamak amacıyla 2020 yılında ortaya atılan “mantar topu” fikri, dikkat çekti.
Ancak bu araştırmayı yürüten UC Berkeley öğrencisi Chris Moeckel, başlangıçta atmosfer koşulları nedeniyle bu teoriye temkinli yaklaşmıştı.
Üç yıllık çalışmaların ardından Moeckel ve danışmanı Imke de Pater, Jüpiter’in üst atmosferinin 3 boyutlu görselleştirilmesini gerçekleştirdiklerinde, mantar topu fırtınalarının mevcut olduğunu doğruladılar.
Yapılan 3 boyutlu görüntüleme, gezegendeki hava sistemlerinin çoğunun sığ olduğunu ve görünen bulut katmanının “yüzeyinin” yalnızca 10-20 km derinliğe kadar uzandığını açığa çıkardı.
Ancak bazı atmosferik olaylar, troposferin daha derinliklerinde gerçekleşirken amonyak ve su dağılımını etkiliyor.
Gezegen bilimci Tristan Guillot, fırtınalar sırasında oluşan güçlü yukarı hava akımlarının, küçük buz parçalarını bulutların üst katmanlarına taşıyabileceğini öne sürdü.
Bu yüksek irtifada amonyak buharıyla etkileşime giren buz parçaları, antifriz etkisi göstererek buzu eritip sıvı hale geçiriyor.
Sonuçta, büyük miktarda su ve amonyağı hapseden mantar topları meydana geliyor. Bu mantar topları, atmosferin derinliklerine düşerken amonyağı da taşıyor ve böylece Jüpiter’in üst atmosferindeki amonyak kıtlığına dair bir açıklama sunulmuş oluyor.
