İran ile İsrail arasında sağlanan ateşkesin ardından, Tahran, ABD’nin nükleer tesislere yönelik saldırılarının akabinde “Hürmüz Boğazı” kozunu masaya sürdü. İran, dünya petrol ticareti açısından kritik öneme sahip olan Hürmüz Boğazı‘nı kapatma tehdidinde bulunurken, konuya ilişkin son karar henüz alınmış değil.
HÜRMÜZ KAPATILIRSA TÜRKİYE’NİN PLANI NE OLACAK?
İran‘ın Hürmüz’ün kapanmasıyla ilgili yalnızca tehdidi bile dünya petrol fiyatlarında dalgalanmalara yol açarken, olası bir kapatma durumunda Türkiye’nin nasıl bir yol izleyeceği ise dikkatle takip edilen bir konu oldu. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, CNN Türk’ün canlı yayınında bu soruyu yanıtladı.
URALOĞLU: TÜRKİYE’NİN ETKİLENMESİ KESİN
Türkiye’nin alternatif enerji planlarının mevcut olduğunu vurgulayan Uraloğlu, şunları ifade etti: “Kapatılma tehdidi bile dünya petrol piyasalarında yüzde 15’lik fiyat dalgalanmalarına neden oldu. Petrolün yaklaşık yüzde 30’u Hürmüz Boğazı’ndan temin ediliyor. Bu nedenle Türkiye’nin de elbette etkilenmesi kaçınılmaz. Ancak bu süreçte enerji bakanımızla birlikte gerekli görüşmeleri gerçekleştirdik. Türkiye’nin Irak, Azerbaycan ve Rusya’dan alternatif kaynakları mevcut. Ayrıca Türkiye’nin bir depolama kapasitesi de bulunuyor.”
“ALTERNATİF KANALLARIMIZ MEVCUT”
Bu durumları göz önünde bulundurduğumuzda, kısa vadede ciddi şekilde etkilenmeyeceğimizi söyleyebilirim. Ancak, kapatma durumu gerçekleşirse önemli aksaklıklara yol açabilir. Yine de alternatif kanallarımızla ihtiyaçlarımızı karşılayabiliriz. Bu noktada hayata geçirmeyi planladığımız Kalkınma Yolu Koridoru projesinin önemi büyük.
KALKINMA YOLU KORİDORU PROJESİ’NİN GÜCÜ
Hürmüz Boğazı kapandığı takdirde, petrol ve doğal gaz sevkiyatı duracaktır. Basra Körfezi’nde üretilen kaynaklar burada kalmış olacaktır. Kalkınma Yolu Koridoru projesi, Irak’ın Fav Limanı’ndan başlayarak Türkiye’ye kadar uzanacak 1200 km’lik demir yolu ve enerji nakil hatları ile örülmüştür. Proje bugün tamamlanmış olsaydı, piyasaların yüzde 15’lik fiyat artışı ile tepki veremeyeceği kanaatini taşıyorum. Bu durum oldukça açıktır.”
HÜRMÜZ BOĞAZI’NIN STRATEJİK DEĞERİ
Basra Körfezi’nin girişinde yer alan Hürmüz Boğazı, Orta Doğu’daki petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretimini Umman Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden dünya pazarlarına ulaştırmaktadır. Deniz yoluyla taşınan ham petrolün yaklaşık üçte birinin geçtiği bu stratejik geçit, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi Orta Doğu üreticilerinin ham petrol ve kondensat sevkiyatında hayati bir rol oynamaktadır. Hürmüz Boğazı‘ndaki petrol ticareti dünya genelindeki toplam petrol tüketiminin beşte birine denk gelmektedir.
Hürmüz Boğazı‘ndan günlük yaklaşık 20 milyon varil petrol ve petrol ürününün büyük bir bölümü başta Çin olmak üzere Asya piyasalarına sevk edilmektedir. İran’ın petrol ihracatının büyük bir kısmı, Hürmüz Boğazı üzerinden Çin’e yönlendirilmektedir. Benzer şekilde, Irak’ın petrolünün de yüzde 85’i Hürmüz Boğazı’ndan geçmektedir.
Hürmüz Boğazı’ndan taşınan toplam petrolün yüzde 35’ini Suudi Arabistan, yüzde 20’sini Birleşik Arap Emirlikleri ve yüzde 17’sini Irak’ın ihraç ettiği ham petrol oluşturmaktadır. Ayrıca, küresel doğal gaz ticaretinin yüzde 20’sinin de bu boğazdan gerçekleştirildiği belirtilmektedir. Katar’ın Hürmüz Boğazı’ndaki LNG ihracatının yüzde 87’si Asya, yüzde 13’ü ise Avrupa ülkelerine gönderilmektedir.
