Van’daki ilkokul dönemlerinden bu yana dostluklarını sürdüren Agrin Nuda Bayat ve Elif Berra Demir, farklı şehirlerde liseye gitmelerine rağmen bağlarını güçlendirmeye kararlılar. Doğal kaynakların çevre kirliliğine olan etkisini azaltmayı hedefleyen iki genç, bu konuda farkındalık yaratmak amacıyla bir proje üzerinde çalışmaya başladılar.
Proje sürecinde zaman zaman yüz yüze, çoğunlukla da görüntülü görüşmelerle iletişim kurarak projelerini şekillendiren öğrenciler, öğretmenlerinin desteğiyle yoğun bir çalışma dönemine adım attılar. Meyan kökü, mor soğan kabuğu ve kırmızı deniz yosunu gibi doğal malzemeleri kaynatıp süzerek ve kontrollü ısıtma işlemleriyle jel formuna getiren Bayat ve Demir, bu karışımı kurutarak çevre dostu bir ambalaj geliştirdiler.
Yüksek ısıya dayanıklı, antibakteriyel özellikler taşıyan ve düşük geçirgenliği olan bu yenilikçi ambalaj, geleneksel plastik alternatiflere göre yüzde 8 oranında daha dayanıklı olmasının yanı sıra doğada hızla çözünebiliyor. “Akıllı Gıda Ambalajı Projesi” adı verilen bu çalışma, TÜBİTAK Türkiye finallerinde kimya alanında birincilik ödülüne layık görüldü.
“AMBALAJ ATIKLARINDA ÇEVRECİ BİR ALTERNATİF SUNDUK”
Projeye dair görüşlerini paylaşan Agrin Nuda Bayat, çevre kirliliğini önlemeye yönelik bir motivasyonla başladıklarını belirtti. “Dünyanın en büyük sorunlarını araştırdığımızda, çevre kirliliği en ön sırada yer alıyordu. Plastik atıkların önemli bir bölümünün ambalajlardan kaynaklandığını fark ettiğimizde, doğada çözünebilen bir alternatif geliştirmeye karar verdik. Proje sürecinde danışmanlığımızı, arkadaşımın okulundaki öğretmen Selin Sağdıç yaptı” dedi.
Kullanılan malzemeleri seçerken yaşadıkları bölgelere özgü bitkileri tercih ettiklerini ifade eden Bayat, “Ben Van’da bulunan meyan kökünü, Elif ise kendi bölgesinde yetişen mor soğan kabuklarını kullandı. Böylece yerel kaynaklardan yararlanarak tamamen doğada çözünebilen ve fonksiyonel özellikleri olan bir ürün geliştirdik. Projeyi görüntülü görüşmeler ve aralıklı buluşmalarla ilerlettik. Bir yıl boyunca büyük bir emek sarfettik ve emeğimizin karşılığını aldık” diye ekledi.
“GELECEĞİN BİLİM İNSANLARI, BU SIRALARDAN ÇIKACAK”
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Hayati Yazıcı Fen Lisesi Müdürü Aydın Uçkan, projeye dair değerlendirmesinde öğrencileri sürekli araştırma ve proje üretmeye teşvik ettiklerini vurgulayarak, “Bu yıl 120 projeyle başvuruda bulunduk ve bunlardan iki tanesi Türkiye finallerine yükseldi. Agrin Nuda Bayat’ın projesi de kimya alanında birinci oldu. Bu gençler, gelecekte Aziz Sancar gibi önemli bilim insanları arasına katılabilir” ifadelerini kullandı.
Projeye katkı sunan fizik öğretmeni Alper Bayram, öğrencilerin bir yıl boyunca sabır ve kararlılıkla çalıştığını dile getirerek, “Laboratuvar deneylerini kaydedip birbirlerine göndererek projelerini ilerlettiler. Mesafeye rağmen büyük özveriyle çalışmalarına devam ettiler. Bu başarı tamamen onların azmi ve çalışkanlığı ile elde edildi. Kendilerini tebrik ediyorum” şeklinde konuştu.
