Tarladan sofralara ulaşan meyve ve sebzelerin görünüşte masum olduğu düşünülse de, gerçekte içerdiği pestisitler sağlık açısından ciddi riskler oluşturabiliyor. Bitki hastalıklarını önlemek, verimi artırmak ve ürünlerin raf ömrünü uzatmak amacıyla kullanılan bu kimyasallar, önerilen miktarların üzerinde kullanıldığında tehlikeli hale gelebiliyor. Bu durum, doğal ve geleneksel yöntemlere yönelimi artırıyor; özellikle Japonların meyve temizleme yöntemi dikkat çekiyor.
SIRADAN YIKAMA YETERSİZ KALIYOR
Bahar aylarının vazgeçilmez simgesi çilek, parlak kırmızı tonu ile iştah kabartırken, üzerinde barındırdığı kimyasal kalıntılar sağlığı tehdit edebiliyor. Sadece musluk suyu ile yapılan standart yıkama işlemleri, genellikle etkili olmuyor. Japonya merkezli çevre sağlığı araştırma kuruluşlarının yaptığı analizler, basit yıkama işlemi sonrasında çileklerin büyük çoğunluğunda pestisit kalıntılarının kaldığını ortaya koyuyor.
JAPON MUTFAĞINDAN ETKİLENEN YENİ YÖNTEM
Bu soruna yanıt olarak, Japon mutfağından ilham alınan ve bilimsel destek de bulan doğal bir karışım öneriliyor. Yapımı oldukça kolay: ılık su, tuz ve kabartma tozu bir araya getiriliyor.
JAPON TARZI TEMİZLİK
Çilekleri saplarından ayırmadan bir yıkama kabına yerleştirerek başlayın. Böylece iç kısımlara su girmesinin önüne geçmiş olursunuz.
Her bir litre ılık suya birer çay kaşığı tuz ve kabartma tozu ekleyin. Karışımın iyice çözünmesini sağlayın.
Meyveleri hazırlanan karışımda yaklaşık 10 dakika bekletin.
Sonrasında, soğuk akan su altında iyice durulayın. Bu yöntem, yüzeydeki pestisit, mikrop ve toz gibi zararlı kalıntıların büyük bir kısmını meyvenin dokusuna zarar vermeden temizliyor. Ayrıca bu uygulama, çileklerin yanı sıra böğürtlen, ahududu ve yaban mersini gibi diğer çilekgiller meyveleri için de etkili olduğu belirtiliyor.
BİLİMSEL BULGULARLA DESTEKLENİYOR
Kimyasal kalıntılardan tamamen arınmanın mümkün olmayabileceği ifade edilse de, bilim insanları bu tür doğal yaklaşımların pestisit miktarını büyük oranda azaltabildiğini vurguluyor. Açık erişimli bilimsel yayınlarda yer alan verilere göre:
Basit musluk suyuyla yapılan 1-2 dakikalık yıkama bile bazı pestisitlerin %40-60 oranında azalmasına sebep olabiliyor.
Yapraklı sebzeler üzerinde yapılan çalışmalarda, sadece durulama ile toplam kalıntının %43,7 ile %77 arasında bir kısmının temizlenebildiği saptandı.
ScienceDirect’te yayımlanan bir araştırma, ozon mikrobaloncuklarıyla yapılan temizliğin, çilek, kiraz ve kayısıda %80 üzerinde pestisit giderimi sağladığını ortaya koyuyor.
Nano Letters dergisinde belirtilene göre, yüzeydeki kalıntılar için yıkama etkili olabilse de, özellikle sert kabuklu meyvelerde (örneğin elmalar) en iyi sonucu kabuğunu soyma yöntemi sağlıyor.
RİSKİ AZALTMA YOLLARI MEVCUT
Pestisit kalıntılarından tamamen kurtulmak neredeyse imkânsız olsa da, doğru yıkama yöntemleri ile bu riskin büyük oranda azaltılması mümkün. Tuz ve karbonat karışımı, ozonlu su ve ultrasonik temizlik teknikleri birlikte kullanıldığında %80-90 oranında başarı sağlanabiliyor. Bu hem doğaya hem de sağlığa daha duyarlı yöntemler, modern mutfakların vazgeçilmezi olma potansiyeli taşımakta.
