Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, zirai don nedeniyle sıkıntı yaşayan çiftçilere desteklerin bir an önce sağlanması gerektiğini ifade etti. Bayraktar, “Destekler bir yıl sonra verilirse hiçbir anlamı yok. Çiftçilerin borçlarının ertelenmesi bir yıl süreyle bizim için tatmin edici olmaz.” dedi.
Bayraktar, zirai don hasarına dair yaptığı incelemeler çerçevesinde Sakarya’nın Pamukova ve Geyve ilçelerini ziyaretinin ardından Bursa’nın İznik ilçesindeki bahçelerdeki durumu yerinde inceledi.
İznik’teki don olayından etkilenen çiftçilerle bir araya gelen Bayraktar, yaptığı açıklamada, kış aylarını yağışsız geçirdiklerini belirterek, nisan ayında gelen yağmurun kısa süreli olduğunu dile getirdi.
Ciddi anlamda kar yağışı yaşandığını, ancak bunun don felaketiyle birleştiğini vurgulayan Bayraktar, “Asıl tehlike, şiddetli don olayıydı. Bahçelerimiz 3-4 gün boyunca don etkisi altında kaldı. Bu tür bir durumu son yıllarda hiç yaşamadık. Hala bazı bölgelerde don riski devam ediyor ve yaşanan afetin etkilerini artırabilir.” şeklinde konuştu.
Bayraktar, tarım sektörünün, çiftçilerin büyük oranda zarar gördüğünü vurguladı. “Herkes emek veriyor, ancak bu emekler bir gecede heba oldu. Tarım, doğal afetlere duyarlı bir sektördür; dolu, don ve hortum gibi birçok riskle karşı karşıyayız. Bu tür afetleri daha sık yaşamaya devam edeceğiz. TARSİM çok önemli bir yapı. TARSİM’e kayıtlı üretici sayısı oldukça düşük; alan bazında ise daha da az. Devlet desteği sağlanıyor, fakat yüksek primler nedeniyle çiftçiler sigorta yaptırmaya yanaşmıyor. TARSİM kapsamındaki üreticiler daha avantajlı, ancak dışarıda kalan kısım büyük bir mağduriyet yaşıyor. Bu gruba acil devlet yardımları yapılması gerekiyor.” dedi.
Üreticilere destek verilmesi gerektiğinin altını çizen Bayraktar, “Eğer üreticilere yaşamları için gereken katkıyı sağlamazsak, tarım göçü artarak devam edecektir. Tarımda çalışacak insan bulmak zorlaşacak. 65 ilimizde don hasarı söz konusu ve çiftçilerimiz büyük bir mağduriyet yaşıyor. Desteklerin verilmesinde, ağaçların önemli bir kısmının gelecek yıl meyve vermeyeceği gerçeğini göz önünde bulundurmak lazım.” değerlendirmesini yaptı. Banka borçlarının yapılandırılmasının önemine dikkat çeken Bayraktar, “Gördüğüm kadarıyla bazı ağaçlar gövdeden kurumuş. Birçok ağaç gelecek yıl da meyve vermeyecek. Borç erteleme konusunun bir yıl gibi kısa süreli olması bizi memnun etmez. Bu sürecin birkaç yıla yayılması gerektiği aşikar. Üreticinin taze paraya ihtiyacı var ve mağdur çiftçilere yeni kredi imkanları sağlanmalı. Ayrıca, bir fon oluşturulup buradan nakit yardımı yapılması zorunludur.” ifadelerini kullandı.
Bayraktar, Tarım ve Orman Bakanlığının üretim maliyetlerinin karşılanmasına yönelik yeni bir destek çalışması başlattığını hatırlatarak, “Bu, iyi bir adım ancak yeterli değil. Çiftçilerin yardıma ihtiyacı var. Destekler hızla ulaştırılmalı, bir yıl sonra verilirse hiçbir anlamı yok. Derhal acil yardımlar yapılmalıdır. SGK primleri çiftçi için ağır bir yük oluşturuyor. Asgari ücret artışına itirazımız yok ama SGK primleri de yükseliyor, bu durum çiftçilerin ödemelerini zorlaştırıyor.” şeklinde konuştu.
Son olarak, Hazineden primlerin azaltılması için destek talep ettiklerini belirten Bayraktar, SGK kapsamında kayıtlı çiftçi sayısının 500 binlerin altına düştüğünü ve bu sayının daha da azalmasını beklediklerini ifade etti. Bayraktar, konuşmalarının ardından İznik’in zarar gören meyve bahçelerindeki incelemelerine devam etti. – BURSA
