Avrupa’da dikkat çeken bir olay, genetik mutasyon taşıyan bir donörün sperm bağışıyla ilgili. Nadir bir kanser türü nedeniyle bu genetik mutasyonu taşıyan erkek, defalarca sperm bankasına bağışta bulundu.
Hastalığını fark etmediği için sperm bankasına herhangi bir bildirimde bulunmayan donör, uzun yıllar içinde birçok çocuğun babası oldu. Ancak bu durum, Avrupa genelinde büyük bir genetik kriz başlattı.
67 ÇOCUĞUNUN 10’UNDA KANSER GÖRÜLDÜ
Kansere yol açma potansiyeli taşıyan genetik mutasyona sahip donörün spermlerinden dünyaya gelen 67 çocuktan 10’unda kanser teşhisi konuldu. Bu durum, çok sayıda çocuğun tek bir donörden kaynaklanmasının sosyal, psikolojik ve sağlık açısından ciddi riskler barındırdığı uyarısını gündeme getirdi.
“HER ERKEĞİN AVRUPA ÇAPINDA 75 ÇOCUĞU OLMUYOR”
2008-2015 yılları arasında doğan bu çocuklarla ilgili yaşanan olay, tıbbi sorunlar ortaya çıktığında pek çok ailenin izlenmesinin getirdiği zorlukları yeniden gözler önüne serdi. Dr. Edwige Kasper, Milano’daki Avrupa İnsan Genetiği Derneği konferansında bu vakayı sunarak, “Her donör için Avrupa genelinde çocuk ve aile sayısına bir sınırlama getirilmeli” şeklinde önemli bir öneride bulundu.
Tüm sperm donörlerinin genetik yapısının tam olarak taranamayacağını belirten Kasper, “Bu durumu devrim niteliğinde bir reform olarak söylemiyorum. Fakat bu genetik hastalığın anormal derecede yayılması söz konusu. Her erkeğin Avrupa çapında 75 çocuğu olmaması gerekir” şeklinde ifadelerde bulundu.
OLAY, İKİ VAKANIN BAĞLANTISININ KEŞFEDİLMESİYLE ORTAYA ÇIKTI
Olay, farklı ailelerde görülen nadir genetik varyantlarla bağlantılı kanser vakalarının ardından doğurganlık kliniklerinin devreye girmesi sayesinde açığa çıktı. Yapılan incelemelerde, Avrupa Sperm Bankası donör spermlerinin bazıları içinde TP53 genindeki varyantın bulunduğunu doğruladı.
2008’de bu mutasyonun kansere sebep olabileceği bilinmiyordu. Standart testlerle tespit edilemeyen bu varyant, Dr. Kasper’in laboratuvar çalışmaları sonucunda Li-Fraumeni sendromuna sebep olduğu belirlendi. Bu sendrom, ciddi kalıtsal kanser eğilimleri taşımaktadır.
10 ÇOCUKTA KANSER GÖRÜLDÜ
Avrupa genelindeki genetik ve pediatri birimleri de durumu incelemeye aldı. Toplamda sekiz ülkeden 46 aileye ait 67 çocuk üzerinde testler gerçekleştirildi. 23 çocukta mutasyon tespit edilmiştir, bunlardan 10’unda lösemi ve non-Hodgkin lenfoma gibi kanser vakaları ortaya çıktı.
DONÖR İÇİN 75 AİLE SINIRI
Dünya genelinde 75 aile sınırı uygulayan Avrupa Sperm Bankası, donörün spermi kullanılarak 67’den fazla çocuğa hamile kalındığını belirtti. Ancak, belirli bir donör için kesin çocuk sayısının teyit edilmediği ve durumdan ilgili tüm kliniklerin bilgilendirildiği ifade edildi.
