Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın başlamasının ardından dondurulan Rus varlıklarıyla ilgili Avrupa Birliği’nden (AB) dikkat çeken bir hamle geldi. Üst düzey bir yetkili, Rusya’nın dondurulan varlıklarının, küresel faiz oranlarındaki gelişmeye bağlı olarak, 2027 yılının sonuna kadar 15 ila 20 milyar avro getirmesini beklediğini açıkladı. Söz konusu paranın bir kısmının düzenli olarak Ukrayna’ya aktarılması beklendiği ortaya çıktı.
AB ülkeleri, savaş nedeniyle Rusya Merkez Bankası’nın yaklaşık 200 milyar avrosunu dondurdu. Rus varlıklarını tutan finansal kurumlar bunların vadesi geldikçe yeniden yatırım yaparak ciddi bir kazanç sağlıyor. AB’nin dondurduğu Rusya Merkez Bankası rezervlerinin 180 milyar avrosu, Belçika merkezli finansal hizmet sunan Euroclear isimli şirkette bulunuyor. Bu nedenle kurumun bilançosundaki varlıkları hızla artarken, Euroclear büyük miktarda faiz geliri sağlıyor. Euroclear, AB yaptırımları nedeniyle dondurulan Rus varlıklarının faizinden geçen yıl 3 milyar avrodan fazla gelir elde etti.
Euroclear’ın Rus parası üzerinden elde ettiği karı yüzde 25 oranında vergilendiren Belçika’nın, 2024 yılında bundan 1,7 milyar avro vergi almayı beklediğini belirten AB yetkilisi, bunun 1,5 milyarının bu yıl Kiev’e gönderileceğini kaydetti. Yetkili, geri kalan paranın ise 2025’te yine Ukrayna’ya verileceğini belirtti. ABD’li yetkililerin de Rusya’nın dondurulan varlıklarının Ukrayna’nın silah alımında kullanma seçeneğini değerlendirdiği belirtildi. Ukrayna ile Rusya savaşının başlamasından bu yana dondurulan Rus varlıklarından el edilen karın 5,2 milyar avroyu bulduğu belirtiliyor.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) geçen yılın haziran ayında Rusya Merkez Bankası’nın dondurulan varlıklarına yönelik AB Komisyonu’nu uyarmıştı. ECB, Rus varlıklarına veya bunların gelirlerine el koymanın, avronun küresel para birimi olarak konumuna ve finansal istikrara zarar verebileceği konusundaki hassasiyete dikkati çekmişti. Özellikle AB’nin tek taraflı hareket etmesi durumunda büyük miktarda döviz rezervine sahip diğer merkez bankalarının avrodan çıkabileceğine işaret eden ECB, avro cinsinden varlıklardan uzaklaşılabileceğini ve Avrupa ülkelerinin finansman maliyetlerinin yükselebileceğini belirtmişti.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, geçen günlerde “Rusya’nın dondurulan 300 milyar doları, Ukrayna’da yok edilenleri yeniden inşa etmek için kullanılmalı. Bu varlıklar varken, Ukrayna’ya destek amacıyla neden başka kaynak arayalım ki?” şeklinde bir açıklama yapmıştı. Rusya’nın dondurulan varlıklarının Ukrayna’nın yeniden inşası için kullanılması konusu gündemdeki önemli bir konu olarak değerlendiriliyor. Bu durum, savaşın ekonomik ve siyasi boyutlarının yanı sıra finansal boyutta da derin etkilere sebep olmaktadır.
