Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ankara’da düzenlenen IV. Tarım Orman Şurası “Tarım Ekonomisi Atölyesi” programında önemli açıklamalar yaptı.
Bakan Şimşek, Trump’ın dünya borsalarını etkileyen gümrük vergileri ile ilgili olarak, “İhracatın büyük bir kısmı kural bazlı ülkeler haricindeki coğrafyalara yapıldığı için, dış ticaretteki korumacılığın bizi benzer ülkelere göre en az etkileyeceğini düşünüyoruz. Türkiye‘nin ihracata olan bağımlılığı, benzer ülkelere kıyasla daha düşük. GSYH’mizi oluştururken ihraçtan değil, iç talep üzerinden ilerledik. Bunun neticesinde, etkilerimiz başka ülkelere göre oldukça sınırlı kalacak, çünkü bizim için belirleyici olan iç pazar. ABD ve AB dışındaki toplam 54 ülkeyle serbest ticaret anlaşmamız mevcut ve ihracatımızın yüzde 68’i bu ülkelere yöneliyor. Ayrıca, ihracatımızın yüzde 80’inden fazlası yakın ve dost ülkelere yapılıyor.” ifadelerini kullandı.
“ENFLASYONU KONTROL ALTINA ALDIK”
Şimşek, Türkiye’deki brüt borcun milli gelire oranının yüzde 93 seviyesinde olduğunu ve bunun dünya ortalamasının çok altında bulunduğunu belirtti.
Programlarımızın bir amacı, sürdürülebilir yüksek büyümeyi sağlamak ve adil dağılım oluşturmak. Bu hedefe ulaşmak için fiyat istikrarı, yani enflasyonun tek haneye düşürülmesi ve mali disiplin üzerinde duruyoruz.
Programın temel mantığı, kazanımları kalıcı hale getirecek yapısal bir dönüşüm sağlamaktır.
Ciddi bir enflasyon sorunu ile karşı karşıya olduğumuz gerçeği göz ardı edilemez; ancak enflasyonu kontrol altına almayı başardık. Bu dönem bir kontrol dönemi olarak nitelendirilebilir, 2024 yılının ikinci yarısından itibaren ise dezenflasyon dönemine gireceğiz.
ENFLASYONDA DÜŞÜŞ SÜRECEK Mİ?
Dezenflasyon sürecinde başarılı adımlar atıyoruz ve programımızla ilgili gelişmeler yerinde ilerliyor. Son dönemde yaşanan dalgalanmaların kalıcı bir etkisi olacağını düşünmüyorum.
Hizmet enflasyonunda bir katılık gözlemleniyor; kiralarda yüzde 25 üst limitini artırmak durumunda kaldık, eğitim alanında ise müdahalemiz söz konusu değil.
Net bir biçimde enflasyon düşüş eğiliminde ve bu süreç devam edecek, çünkü bu önceliklerimiz arasında yer alıyor.
Bütçe açığını bu yıl düşürmeyi hedefliyoruz, ancak büyümede daha fazla yavaşlama olabileceğine dair öngörüler var.
Liradaki yüzde 3-3,5 civarındaki değer kaybının dolara karşı sınırlı bir etkisi olabilir; ancak orta vadede, 1 yıl ve sonrasına dair öngörülerimiz dezenflasyonist bir yapıda olduğunu göstermektedir.
Gıda arzı, önceliklerimiz arasında yer alıyor ve programın en önemli boyutlarından birini oluşturuyor. Gıda arz zincirinin ve lojistiğinin etkinleştirilmesi kritik bir konudur.
PETROL FİYATLARINDA GERİLEME
Cari açığın artmasını bekliyoruz. Dünya genelinde yaşanan gelişmelere bağlı olarak petrol fiyatları düştü; bu fiyatlar mevcut seviyelerde kalırsa cari açık sorunu yaşamayacağız.
Türkiye, petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki azalmadan en olumlu şekilde etkilenen ülkeler arasında yer alıyor.
2024 yılında yaklaşık bir milyon net yeni istihdam oluşturmayı başardık ve işsizlik oranları hızla düşmektedir. Erkekler için işsizlik oranı tarihimizin en düşük seviyesine ulaşmış durumda.
Bu program sayesinde, ekonomik kırılganlıkları azaltmayı ve iç ile dış şoklara karşı dayanıklılığı artırmayı başardık.
REZERV TEPKİLERİNE YANIT
Rezervlerin kullanımıyla ilgili eleştiriler var. Rezervler, şoklara karşı bir tampon işlevi görmektedir; elbette ki bunlar kullanılmak üzere biriktirilmiştir.
Kur korumalı mevduat, Türkiye için önemli bir koşullu yükümlülük olarak değerlendirilmiştir. Bu yükümlülüğü azaltmak, Türkiye’ye dair belirsizlikleri azaltmak anlamına geliyor.
Rezervleri 22 milyar doların altına düşürdük; KKM’den çıkış, piyasalarda oynaklık yaratmadan program dahilinde başarılı bir şekilde gerçekleşiyor.
TÜRKİYE’NİN RİSK PRİMİNDE ARTIŞ
Son dönemlerdeki artışı 1-2 haftalık dalgalanmalara bağlamak yanlış. ABD’nin açıkladığı korumacılık tedbirleriyle pek çok ülkenin CDS’leri bizimkinden daha fazla arttı. Bizim benzer ülkelerle kıyaslandığında oldukça iyi bir performans gösterdiğimiz söylenebilir.
Enerjide dışa bağımlılığımız, önümüzdeki yıllarda önemli ölçüde azalacaktır.
