SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu), 2016 yılından bu yana “Sahte Sigortalılık Tespit Projesi” çerçevesinde önemli bir çalışma yürütmektedir. Bu proje sayesinde yapay zeka teknolojisi kullanılarak, sahtecilik şüphesi taşıyan kişilerin durumu titizlikle incelenmektedir. Özellikle yurt dışında yaşayan gurbetçilerin sigortalılık bilgileri detaylı olarak sorgulanmaktadır. Son günlerde emekli maaşlarının iptali konularının yeniden gündeme gelmesiyle birlikte, SGK’nın eski Başmüfettişi İsa Karakaş’dan dikkat çeken bir açıklama geldi.
Karakaş, e-Devlet hizmet dökümünde görülen “K, Ş, S” harflerinin, sigortalılığın tehlike altında olduğunu gösterdiğini belirtti.
“BU ÜÇ HARF SİGORTALILIĞIN İPTAL EDİLDİĞİNİ GÖSTERİYOR”
Karakaş, şunları söyledi:
“E-devlet hizmet dökümünde ‘K, Ş, S’ gibi harfler bulunduğunda, bu durum sigortalılığın riskte olduğuna işaret ediyor. Peki, bu durum ne zaman sona erecek? Elbette ki bu süreç devam edecek. Birçok vatandaş haklı olarak, ‘SGK neden yıllar önce denetim yapmadı?’ diye soruyor. Bu gerçekten doğru bir soru. Eğer denetimler başlangıçtan itibaren daha sıkı olsaydı, yaşanan mağduriyetler bu denli büyük olmazdı. Ancak unutulmamalıdır ki, SGK’nın denetim elemanı sayısı yalnızca 1000-1500 civarındadır ve bu kişiler sayısız denetim görevini yerine getirmektedir. 85 milyonluk bir nüfusta tüm işlemlerin tek tek denetlenmesi zaman alacaktır.
Gelecek dönemlerde, aylarda ve yıllarda denetimlerin devam edeceği açıkça ortada. Eğer faaliyetiniz gerçek değilse, hizmet akdine uygun çalışmıyorsanız ve kendinizi sigortalı olarak gösteriyorsanız ya da bir başkası sizi sigortalı gösteriyorsa, tehlikesiniz demektir. E-Devlet hizmet dökümünde ‘K, Ş, S’ harfleri bulunuyorsa, ne kadar zaman geçerse geçsin, SGK denetim yaptığında hileli bir durum tespit edilirse emekliliğiniz iptal edilecektir.”
SGK, ÖDEDİĞİ MAAŞI FAİZİYLE GERİ ALABİLİR
Emekliliğin iptali durumunda, SGK; ödediği maaşları faizi ve gecikme cezasıyla geri talep edebilir. Sahte sigorta primleri, geri iade edilmezken, sahte sigortalılık nedeniyle sağlıktan faydalandıysanız SGK sağlık masraflarını da talep edebilir.
HARFLER NE ANLAMA GELİYOR?
‘K’ harfi: “Kontrollü İşyeri” anlamına gelmektedir ve bu, denetim elemanları tarafından iş yerinin süreçlerine dair yapılan incelemeler sonucunda iş yerine verilen bir işaretlemedir. Kontrollü iş yerleri, geçmişte olumsuzluk yaşamış ve çalışanlar için mağduriyetler ortaya çıkmış olan işletmeleri ifade eder. Bu nedenle, SGK tarafından gerçekleştirilen denetimlerle, çalışanların mağduriyet yaşamamaları için bu tür iş yerleri sürekli izlenir. Kontrollü iş yerlerinde, denetim elemanları tarafından belirlenen riskli süreçler daha dikkatli takip edilir, böylece iş yerindeki olası sorunların önüne geçilmesi hedeflenir. Bu uygulama, çalışanların güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamında faaliyet göstermelerini sağlamak açısından kritik bir öneme sahiptir.
‘Ş’ harfi: “Şüpheli İşyeri” anlamına gelmekte olup, bu tür iş yerleriyle ilgili faaliyetlere dair şüphe uyandıran durumları ifade etmektedir. Bu iş yerlerinde, fiili faaliyet gösterip göstermediği veya primlerin zamanında ödenip ödenmediği konusunda belirsizlikler yaşanabilir. SGK’nın denetimleri sonucunda bu iş yerleri şüpheli olarak tespit edilir ve daha dikkatli bir şekilde takip edilir. Şüpheli iş yerlerindeki yasal yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği, faaliyetlerin doğruluğu ve çalışanların hakları incelenir. Bu süreç, çalışanların mağduriyet yaşamamasını sağlamak açısından önemlidir.
‘S’ harfi: “Sahte İşyeri” anlamına gelir ve en riskli iş yeri grubuna işaret eder. Bu tür iş yerleri, fiili faaliyet göstermeden, sadece sigorta primlerini toplamak ya da usulsüzlük amacıyla tescil edilen işletmelerdir. Gerçek bir faaliyet göstermeyen bu iş yerleri, çalışanların sigorta primlerini ödemek için kullanılabilir. Sahte iş yerlerinden emekli olan bireylerin, ilerleyen yıllarda bu iş yerinin sahte olduğu tespit edildiğinde emeklilik maaşları iptal edilebilir. Ayrıca, sahte iş yerlerinde sigortalı çalışanların aldığı sağlık hizmetleri ve geçici iş görmezlik gelirleri de yasal faizlerle geri alınabilir. Bu durumlar, çalışanları mağdur etmekle kalmayıp sosyal güvenlik sistemine de zarar vermektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu, bu sahte iş yerlerinin önüne geçmek için denetimlerini titizlikle sürdürmektedir.
