Suçu Sahipsiz Hayvanlara, Yükü ve Sorumluluğu Veteriner Hekimlere
Yıkanlara Sorumluluklarını Hatırlatıyoruz!
Son günlerde Gebze, Ümraniye ve Kırklareli’deki hayvan barınaklarında
yaşanan olaylar, sokak hayvanlarının korunması ve refahı konusundaki
tartışmaları yeniden gündeme taşımıştır. Türk Veteriner Hekimleri
Birliği (TVHB) ve bağlı Odalar olarak bu tartışmalar çerçevesinde
yerel yönetimlerin sokak hayvanlarıyla ilgili hayati sorumluluklarını
hatırlatmak, mesleğimize ve meslektaşlarımıza yönelik saldırılar
konusundaki görüşlerimizi kamuoyuyla paylaşmak için basın açıklaması
ihtiyacı oluşmuştur.
7527 sayılı yasanın genel gerekçesine göre ülkemizde yaklaşık 4 milyon
sokak hayvanı bulunduğu bildirilmekte, yine aynı genel gerekçede 105
bin kapasiteli 322 geçici bakımevi bulunduğu belirtilmektedir. 5199
sayılı kanundaki “yakala-kısırlaştır-aşıla-yerine bırak” uygulamasının
iptal edilerek yerine “yakala-kısırlaştır-tut” kuralını içeren 7527
sayılı kanunun kabul edilmesi zaten bugün yaşanacak problemleri ve
barınak kapasitesi dolduktan sonra hayvanların ne olacağı sorusunu
işaret etmekteydi. TVHB olarak kanunun çıkarılma sürecinde bu gerçeği
defalarca dile getirerek uyarılarda bulunmamıza rağmen maalesef
dikkate alınmadı ve bugün yüzleştiğimiz olumsuz sonuçlar yaşanmaya
başlanmıştır. Bu olaylar sonrasında da maalesef her zamanki gibi
sorunun asıl nedenlerine bakılmamış, en kolay yol seçilerek belediye
başkanları ve yöneticilerinin bilgisi yokmuş gibi tüm veteriner
hekimler ve veteriner hekimlik mesleği hedef gösterilmiş,
değerlendirme süreçlerinin tamamlanması beklenmeden adeta yargısız
infazlara başlanmıştır.
Daha önce de ifade ettiğimiz gibi ötanazi sadece hayati fonksiyonları
geriye dönemeyecek kadar hasar görmüş ve yaşaması tıbben mümkün
olmayan hayvanlar için veteriner hekimler tarafından
gerçekleştirilebilir. Sağlıklı hayvanların itlafı, veteriner hekimler
açısından etik, insani ve vicdani olarak kabul edilemez bir durumdur
ve evrensel hekimlik değerleriyle kesinlikle bağdaşmamaktadır.
Veteriner hekimlerin bu bilinçle görevlerini yerine getirdiğini
biliyoruz. Donanımı, altyapısı, yardımcı personeli yetersiz, adeta
sürgün yerlerine dönüştürülmüş ortamlarda, yöneticilerin ve sözde
hayvan severlerin mobingi ve şiddeti altında fedakarca çalışarak
hayvan refahı ve sağlığı hizmeti veren tıp eğitimi almış bir meslek
grubuna, toptancı bir yaklaşımla yapılan saldırıları ve yakıştırmaları
asla kabul etmiyor, şiddetle kınıyoruz. Bu yaklaşım esasen hayvan
sağlığı ve refahına yönelik hizmet için engel oluşturmaktadır. Bu
saldırılar devam ederse yerel yönetimlerde görev alan
meslektaşlarımızın sayısı azalacak, sahipsiz hayvanı tedavi edecek
belediye veteriner hekimi bulunamayacaktır.
Devlet, insanları ve çevreyi koruduğu gibi, çevrenin ayrılmaz bir
parçası olan sahipsiz hayvanlar başta olmak üzere tüm hayvanları
korumakla da yükümlüdür. Bu bağlamda, hayvanlara karşı işlenen
suçların etkili ve caydırıcı şekilde cezalandırılması ve hayvanlara
yönelik şiddetin önlenmesi büyük önem taşımaktadır. 5199 sayılı
Hayvanları Koruma Kanunu’nda yapılan değişikliklerin hiç kimseye
hayvanlara eziyet etme, işkence etme ve öldürme yetkisi vermediği ve bu tür eylemleri gerçekleştirenler için hapis cezası getirildiği topluma etkin bir şekilde anlatılmalıdır.
Yeni yasanın getirdiği ve gelecekte karşılaşılabilecek önemli bir
sonuca ilişkin ilgilileri uyarmak istiyoruz. Toplanan hayvanların
sokağa bırakılmasını önleyen hüküm nedeniyle kapasite sorunu yaşayan
belediyeler artık kısırlaştırma için hayvan toplamamaktadırlar. Bu
durum, popülasyonun kontrol altına alınamamasına ve gelecekte daha
büyük sorunlarla karşılaşmamıza neden olacaktır. Bu noktada yerel
yönetimlerin, kısırlaştırma programlarını hızlandırması ve veteriner
hekimlerle işbirliğini artırması gerekmektedir. Yirmi yıl önce
yürürlüğe giren ancak gerektiği gibi uygulanmayan Hayvanları Koruma
Kanunu’nun tüm ülkede uygulanması için gerekli adımların atılması
elzemdir. Toplumun güvenliği, hayvanların sağlığı ve refahını
gözeterek, yakalama, kısırlaştırma, aşılama ve yerinde yaşatma ile
birlikte üretimin, kaçakçılığın ve satışın engellenmesi için hiç vakit
kaybetmeden çalışmalar başlatılmalıdır. Çıkarılacak yönetmelikle
kısırlaştırılan hayvanların 2028 yılı sonuna kadar alındığı yere
bırakılmasının önü açılmalıdır.
Belediyeler, mevcut barınak kapasitelerini arttırmalı, rehabilitasyon
ve kısırlaştırma çalışmalarına öncelik vermelidir. Gündemdeki tasarruf
tedbirleri de düşünüldüğünde devletin yerel yönetimlere bu konudaki
çalışmalar için maddi destek sağlaması kaçınılmazdır. Mevcut şartlar
altında 4 milyon hayvanı 105 bin kapasiteli barınaklara toplamak, bu
hayvanların ölümle yüz yüze gelmesi anlamına gelir. Veteriner
hekimlerin sahadaki deneyimlerinden faydalanarak etkin bir popülasyon
kontrolü mekanizması kurulmalı, sokak hayvanları sorunu, hayvanların
toplatılmasıyla değil, bütüncül ve sürdürülebilir çözümlerle ele
alınmalıdır. TVHB olarak, yerel yönetimlerin yasal sorumluluklarını
yerine getirmesini talep ediyoruz. Sorunun çözümü, ancak yasaların
etkin uygulanması, yeterli barınak kapasitesi ve sürdürülebilir
kısırlaştırma programlarıyla mümkündür.
Veteriner hekimler fakülteden insanlara, hayvanlara ve içinde yaşadığı
doğaya duyarlı, toplumsal refah için çaba harcayan, meslek ahlakına
sahip kişiler olarak yemin ederek mezun olurlar. Türk Veteriner
Hekimleri Birliği anayasal bir kuruluş olup, meslektaşlarının hak ve
yetkilerini korumakla görevi olduğu kadar, meslek kanunu olan diğer
bütün mesleklerde olduğu gibi mesleğin gereklerine uymayan üyelerini
yine kendi iç disiplin süreçleriyle değerlendiren kamu kurumu
niteliğinde meslek örgütüdür. Bilimin ışığında, her zaman etik
değerleri ve iyi hekimlik uygulamalarını savunan, halk sağlığı, hayvan
sağlığı ve refahını koruyan veteriner hekimlerimizin yanında olmaya
devam edeceğiz.
Tüm tarafları tekrar uyarıyoruz:
Eksik, uygulanmayan, denetlenmeyen yasanın tüm sorumluluğunu sağlık
hizmeti veren veteriner hekimlere yüklemek, mesleğimizi kamuoyu önünde
farklı tanımlamalarla rencide etmek ve hedef göstermek sadece
kolaycılıktır. Bu davranışlar devam ederse iş bırakmaya kadar giden
tepkiler göstereceğimizi duyuruyor; insan ve hayvan sağlığı için
çalışan meslektaşlarımıza ve mesleğimize yönelik olarak gerek sosyal
medyada gerekse çalışma alanlarında yapılan hakaret ve saldırılar için ivedi bir şekilde hukuki yollara başvuracağımızı ifade etmek
istiyoruz.
Yaşanan olaylar, bilimsel ve ahlaki bir yaklaşımla yasanın yeniden
değerlendirilmesi gerektiğini de açıkça göstermiştir.
Saygılarımızla,
