Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Kanal 7 Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Acet’in sorularını yanıtladı.
“MART AYI ZOR BİR DÖNEMDİ”
Bakan Şimşek, Mart ayında gerçekleştirilen yolsuzluk operasyonları sonrasında ülkenin zor bir dönemden geçtiğini belirtti. Şimşek, “Son birkaç ayda, hem iç hem de dış etkenler açısından yoğun bir süreç yaşadık. Şimdi, olumlu bir döngüye tekrar girmeyi başardık. Finansal göstergelere bakıldığında, durumun kontrol altında olduğunu düşünüyorum, çünkü finansal verilerimizi şok öncesi seviyelerine geri getirdik. Mart ortasında brüt rezervlerimiz 170 milyar dolardı ve şu anda da aynı seviyeye ulaştık. Merkez Bankası’nın günlük bilançosuna baktığımızda, yaklaşık 172 milyar dolara çıkmış durumda. Yani brüt rezervlerimiz, bu şokların yaşandığı dönemden önceki seviyeye geri dönmüş durumda. Swap hariç net rezervde de yüzde 66’nın üzerinde bir toparlanma sağlandı. Mart ayındaki gelişmeler sonucunda, iç siyasette zorlu bir dönem yaşandığını gözlemledik. Borsa İstanbul’un önceki durumu 10 bin 862 iken şu anda 10 bin 651 civarında. Ayrıca, risk primimiz 256 iken, 380’lere kadar yükseldi. Şu anda ise tekrar 280 seviyelerine yaklaştık. Genel olarak, finansal göstergelerimiz mart ortasına geri dönmüş durumda.” dedi.
“KİRALARIN YÜKSEKLİĞİNİ KONUT SAYISINI ARTIRARAK ÇÖZECEĞİZ”
Kira fiyatlarının sosyal konut üretimiyle düşürüleceğini dile getiren Bakan Şimşek, “Hizmetlerdeki bazı özel durumlar mevcut. Enflasyonun daha da düşeceğini öngörüyorum. Geçen yıl Haziran ayında kira enflasyonu yüzde 92 gibi bir seviyeye ulaşmıştı. Bunun sebebi ise, son üç yıldır kanunla kira artış oranını yüzde 25 ile sınırlamış olmamızdı. Artık bu sınırlamayı kaldırdık çünkü piyasalara müdahalenin uzun vadede etkili olmadığını düşünmekteyim. Şu anda kira enflasyonu yüzde 83’e geriledi. Türkiye’deki konut sahipliği oranı yüzde 56, ancak kira ödeyenlerin oranı yüzde 28. Hanelerin yüzde 72’si kira ödemiyor. Bu durum, ailelerin apartman yapıp orada kirasız kalmasından kaynaklanıyor. Kira, büyükşehirlerdeki yaşam maliyetinin en büyük parçası. Kiraların yükselmesinin arkasında depremin etkileri de yer almakta. Suriye’deki durumun istikrara kavuşmasıyla, bölgelerde kira baskısı ciddi şekilde azalmış durumda. Bu hafta Murat Bey ile bir toplantı gerçekleştirdik ve sosyal konut üretme planı olarak en az 500 bin konut üretmeyi hedefliyoruz. Konut arzı, hayat pahalılığı ile mücadelede en büyük değişkenlerden biri. Düşük faizle bu sorunu çözmek mümkün değil; konut arzını artırma yönünde bir seferberlik gerekmekte.” ifadelerini kullandı.
“ENFLASYON ÖNÜMÜZDEKİ YIL YÜZDE 20’NİN ALTINA DÜŞECEK”
Bakan Şimşek, enflasyonun önümüzdeki yıl yüzde 20’nin altına inmesini beklediklerini belirtti ve “Enflasyonun düşmesi, fiyatların düşmesi demek değil. Örneğin, geçen yıl çayı 100 liradan içiyorsanız, enflasyonun yüzde 40 olması o fiyatın 140 lira olması demektir. Dolayısıyla, enflasyonun düşmesi fiyatlarda bir gerileme olacağı anlamına gelmiyor. Giyim ve ayakkabı gibi alanlarda enflasyon yüzde 14 civarında. Gelecek yıl enflasyonu yüzde 20’nin altına çekmeyi hedefliyoruz. Bu tahmin aralığı içinde enflasyonu tutturabileceğimizin altını çizmek istiyorum. Son 4-5 ay boyunca üzerimize düşeni yapmaya çalıştık ve bu şokların etkilerini en aza indirmeye odaklandık. Şimdilerde, finansal koşulların iyileştiği bir dönemde olduğumuzu görmekteyiz. Yapıcı eleştiriler açık ancak bunların makul olması da önemlidir. Para politikasının bazı sınırları var ve işlevsel olması kadar yeterli olması da önemli. Bu nedenle, arz yönlü politikalarımıza odaklanmamız gerekmekte. Öncelikli hedefimiz konut arzını artırmak; bunun için kaynak ayırıyoruz.” şeklinde konuştu.
VERGİ ELEŞTİRİLERİNE YANIT
Bakan Şimşek, yüksek vergi eleştirilerine yanıt vererek, “Türkiye’de toplanan tüm vergilerin milli gelire oranı yüzde 23,5. Bu oran, AB’de yüzde 40, OECD ülkelerinde ise yüzde 33,9’dur. Dolayısıyla, toplam vergi yükü açısından karşılaştırıldığında, Türkiye’de durum farklı değil. Eleştirilerin yoğunlaştığı konu dolaylı vergilerin yüksek olması. Dolaylı vergilerin milli gelire oranı Türkiye’de yüzde 11, AB’de yüzde 13 civarında. Çoğu zaman, vergi yükünün yalnızca ücretlilere ağır geldiği iddiaları ortaya atılmakta. 2023 yılının ortasından bu yana neler yaptığımızı sorarsanız, göreve geldikten sonra kurumlar vergisini artırdık. Bu oran yüzde 25’e yükseldi. Finansal kuruluşlarda ise bu oran yüzde 30 oldu. Gelir vergisinde bir artış olmadı. Biz, kur korumalı mevduattan vergi almaktan neredeyse vazgeçmiştik. Ancak bu konuda vergi oranlarını artırdık ve faiz gelirlerinin büyük ölçüde vergi dışı olduğunu gözlemledik. Atmış olduğumuz adımlar, vergide adaleti sağlama hedefindeydi. KKM’de vergi oranı sıfırdı, şimdi ise yüzde 17,5 seviyesine çıkardık. Biz, fazla kazananlardan orantılı vergi almayı, az kazananlardan ise daha az vergi talep etmeyi hedefliyoruz.” dedi.
