Türkiye Azerbaycan Dernekler Federasyonu, İstanbul Türkiye Azerbaycan Dayanışma ve Kültür Derneği (İSTAD), Kadıköy Belediyesi ve Kozyatağı Kültür Merkezi tarafından ortaklaşa düzenlenen Hocalı Soykırımı Anma Programı, insanlık tarihinin en karanlık sayfalarından birini yeniden gündeme taşıdı. Etkinlikte; İSTAD Genel Başkanı Sefer Karakoyunlu, Prof. Dr. İmambeyli, Eğitimci Yazar Mehmet Dağıstan, TV Programcısı Seyide Ömer ve Metin Yıldırım, Hocalı’da yaşanan acıları ve geri dönüş hikâyelerini anlattı.
Hocalı Katliamı’nın Arka Planı
Sovyetler Birliği’nin dağılması sonrası Azerbaycan’a saldırılarını artıran Ermeni güçleri, 1991’in son günlerinde stratejik öneme sahip Hocalı’yı işgal etti. Bölgenin tek havaalanını kontrol altına alan işgalciler, sadece toprak ele geçirmekle kalmadı; 20. yüzyılın en vahşi katliamlarından birini gerçekleştirdi. Savunmasız sivillere yönelik toplu imha, esirlere uygulanan sistematik işkenceler ve insanlık dışı muameleler, tarihe kara bir leke olarak kazındı.
İnsanlık Suçunun Boyutları: Rakamlarla Hocalı
- 7000 kişinin yaşadığı Hocalı’da, 613 Azerbaycan vatandaşı katledildi. Kurbanların 106’sı kadın, 70’i yaşlı, 63’ü çocuktu.
- 487 kişiağır yaralı kurtulurken, 275 kişi esir alındı. Esirlerden 150’si hâlâ kayıp.
- 8 ailetamamen yok edildi; 25 çocuk iki ebeveynini, 130 çocuk ise bir ebeveynini kaybetti.
- Adli tıp raporları, kafa derisi soyulma, organ kesmeve hamile kadınlara yönelik süngüleme gibi akıl almaz işkence detaylarını belgeledi.
19 Eylül 2023 Dönüm Noktası
Azerbaycan ordusu, 19 Eylül 2023’te başlattığı anti-terör operasyonu ile Hocalı’yı işgalden kurtardı. Bu zafer, 32 yıllık acıyı dindiremese de Azerbaycan halkına büyük bir moral oldu. Devletin başlattığı altyapı, imar ve ihya çalışmaları sayesinde 766 kişi (164 aile), ata yurtlarına geri döndü.
Gurur ve Hüzün İç İçe
Etkinlikte, katliamın boyutlarını gösteren fotoğraf sergisi düzenlendi. Ancak geceye damga vuran asıl unsur, Hocalı’nın kurtuluşunun kutlanması oldu. Programa; Türkiye Azerbaycan Dernekler Federasyonu, İSTAD, Kadıköy Belediyesi ve İSTAKİDER’den Dernek Başkanı Nilgün Sevindiren ile Basın Danışmanı Fatma Sahur da katılım sağladı.
Unutulmayacak Bir Acı, Bitmeyen Bir Mücadele
Hocalı Katliamı, insanlık tarihinin en karanlık sayfalarından biri olarak hafızalarda yer ediyor. Ancak Azerbaycan’ın toprak bütünlüğüne kavuşması, bu trajedinin ardından gelen umut ışığı oldu. Yeniden inşa edilen Hocalı, hem geçmişin yasını tutuyor hem de geleceğe umutla bakıyor.
