Sene 1935 soyadı kanunu yeni yürürlüğe girmiş. Bugünkü gibi kitle iletişim araçları yok. Radyolar birçok köyde sinyal almıyor. Bu yüzden birçok vatandaş kanundan haberdar değil. Köylere nüfus memurları gönderiliyor. Ev ev dolaşarak soy isim yazıyorlar ailelere. Tabii ki ailelerin talepleri dikkate alınarak belirleniyor soy isimler.
Memurlar dedemin evine geldiğinde rahmetli, kapının önünde oturmuş sigara içiyormuş. Sigara dediğim sarma tütün. Sarmış sekiz on tane yanında hazır bekliyor, bir yandan da sarmaya devam ediyormuş. Günde beş paket tütün içen bir adam için gayet normal bir davranış.
Uzatmayalım memurlar soy isim olarak ne yazalım dediklerinde, ne yazarsanız yazın demiş. Olur mu amca herkes kendine asaletli soy isim istiyor demişler. Dedem ağa, paşa çocuğu değilim ben istemem demiş. Amca gel senin soyismine Duman diyelim demişler, itiraz etmeden kabul etmiş. Sigara dumanını kastettiklerini düşünerek hoşuna bile gitmiş. Bazen sorarlar ya isim, soyisim nedir diye. Ben Duman dedikten sonra, yanlış anlaşılma olmaması için sigara dumanı diye ekliyorum.
Günde beş paket sigara içen dedem, 83 yaşında vefat etmiş. Hastalandığı gün, tüm köyü gezerek herkesten helallik istemiş. Ertesi gün salası okunmuş. Çocuk sayılacak bir yaşta Sakarya Cephesi’nde bulunmuş, baş parmağını bir mermi almış götürmüş. Bacaklarındaki şarapnel yaraları tedavi edilmediği için hareketli bir insan değilmiş. O kadar sigara ve hareketsiz bir hayat tarzına rağmen, sağlıklı ve uzun bir ömrü olmuş. O yıllarda tütünün doğal olması fazlaca etkilemedi belki. Fakat annemin babası olan dedem siroz olmuştu. O da günde beş paket tütün içiyordu.
Bana göre, o günkü tütünler bugün süslü paketlerde satılan sigaralardan daha zararsızdı. Şimdi o süslü paketler içerisindeki sigaralardan, günde beş paket içen birisinin sağlık durumunu düşünemiyorum. Zaten sigara markalarının fiyatları el yakıyor. Bu sigaralardan almak artık herkesin harcı değil. Mevcut fiyatlar maliyetten değil uygulanan yüksek vergilerden kaynaklanıyor. Belki vatandaş sigaradan uzak dursun mantığı da var işin içinde. Ama vatandaşın sigaradan uzak durduğu yok. Tütün satan dükkanların sayısı sürekli artıyor. Gelir olsun diye vergiler artırıldıysa, vergi kaybı bile yaşanıyor olabilir.
Tekel ürünlerine uygulanan yüksek vergi oranları yüzünden, sahte içki üretip satanların sayısı da çoğaldı. Son günlerde onlarca insan bu yüzden hayatını kaybetti. Onlarcası hastanelerde tedavi görüyor. Zenginler astronomik rakamlar ödeyerek, mekanlarda eğleniyor alkol alıyor. Fakir üç kuruşa aldığı içkiden zehirlenerek ölüyor. İçki ve sigaranın zararlarını bilmeyen kimse yok. Bu zararlı maddelerden gelecek verginin meşruiyeti de tartışılır. Eğer amaç bu zararlılardan vatandaşı korumaksa, bunların üretimi ve satışı yasaklansın.
Sağlık ve huzurla kalın
