Türkiye sosyalist hareketinin önemli isimlerinden, Mihri Belli’nin eşi yazar ve çevirmen Sevim Belli hayatını kaybetti. Sosyalist yazar, çevirmen Sevim Belli, İstanbul’da 100 yaşında yaşamını yitirdi. Sevim Belli, TKP yöneticilerinden 2011’de hayatını kaybeden Türk Komünist siyasetçi ve yazar Mihri Belli‘nin eşiydi. 1925’te İstanbul’da doğan Belli, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdikten sonra ABD‘ye gidip ardından Paris‘te uzmanlık eğitimine başladı. Buradan katıldığı 3. Dünya Gençlik ve Öğrenci Festivali sırasında, Ağustos 1951‘de Berlin‘de Nâzım Hikmet ile tanıştı ve TKP‘nin yurt dışı ve yurt içi yöneticileri arasında kuryelik görevi üstlendi.
Bu şekilde Türkiye‘ye gittikten sonra, İstanbul‘dan Paris‘e dönerken yakalandı. TKP‘ye yönelik geniş çaplı operasyon başlatıldı. “51 Tevkifatı” denilen operasyonda gözaltına alındı ve Türkiye Komünist Partisi’nin Merkez Komitesi üyeleri; Şefik Hüsnü Değmer, Zeki Baştımar, Reşat Fuat Baraner, Mehmet Bozışık, Halil Yalçınkaya ve Mihri Belli ile birlikte tutuklandı.
1957‘de cezaevinde TKP yöneticilerinden Mihri Belli ile evlendi.
Komünistlikten hükümlü hekimlerin görev yapma hakkı alındığı için, 1960’lı yıllarda Cezayir‘de doktorluk yapmak üzere 1964‘te çocuklarını da alıp yurt dışına çıktı. 1966‘da Türkiye’ye geri döndü.
12 Mart döneminde tekrar tutuklandı ve 3 yıl cezaevinde kaldı. 12 Eylül darbesinden sonra tekrar yurt dışına çıktı. Anılarını
Sevim Belli’nin Vefatı
Türkiye sosyalist hareketinin önemli isimlerinden, Mihri Belli’nin eşi yazar ve çevirmen Sevim Belli hayatını kaybetti. Sosyalist yazar, çevirmen Sevim Belli, İstanbul’da 100 yaşında yaşamını yitirdi. Sevim Belli, TKP yöneticilerinden 2011’de hayatını kaybeden Türk Komünist siyasetçi ve yazar Mihri Belli‘nin eşiydi. 1925’te İstanbul’da doğan Belli, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdikten sonra ABD‘ye gidip ardından Paris‘te uzmanlık eğitimine başladı. Buradan katıldığı 3. Dünya Gençlik ve Öğrenci Festivali sırasında, Ağustos 1951‘de Berlin‘de Nâzım Hikmet ile tanıştı ve TKP‘nin yurt dışı ve yurt içi yöneticileri arasında kuryelik görevi üstlendi.
Bu şekilde Türkiye‘ye gittikten sonra, İstanbul‘dan Paris‘e dönerken yakalandı. TKP‘ye yönelik geniş çaplı operasyon başlatıldı. “51 Tevkifatı” denilen operasyonda gözaltına alındı ve Türkiye Komünist Partisi’nin Merkez Komitesi üyeleri; Şefik Hüsnü Değmer, Zeki Baştımar, Reşat Fuat Baraner, Mehmet Bozışık, Halil Yalçınkaya ve Mihri Belli ile birlikte tutuklandı.
1957‘de cezaevinde TKP yöneticilerinden Mihri Belli ile evlendi.
Komünistlikten hükümlü hekimlerin görev yapma hakkı alındığı için, 1960’lı yıllarda Cezayir‘de doktorluk yapmak üzere 1964‘te çocuklarını da alıp yurt dışına çıktı. 1966‘da Türkiye’ye geri döndü.
12 Mart döneminde tekrar tutuklandı ve 3 yıl cezaevinde kaldı. 12 Eylül darbesinden sonra tekrar yurt dışına çıktı. Anılarını “Boşuna Mı Çiğnedik” adında bir kitapta yazdı.
Sosyalist Partinin Amaçları
Sevim Belli, Sosyalist Parti Genel Başkanlığı’na seçildikten sonra yaptığı konuşmada, partinin kuruluş amaçlarını şu sözlerle anlatmıştı: “Sosyalizm; sömürülenler, ezilenler, mazlum milletler, kadınlar, çocuklar, engelliler, baskı altında tutulanlar, dışlananlar için adalet istemektedir. Sosyalist demokrasi, tüm ezilenler için, bu arada özellikle iki kere ezilen kadınlar için pozitif ayrımcılığın savunucusudur.” Partinin ayrıca; kadın, Kürt sorunu ve işçi mücadelesine önem verdiğini; bugünün ezilenlerini aydınlık yarınları kurma mücadelesinde yanlarında görmek istediklerini söylemişti.
Türkiye’nin Devrimci Tarihine Bakış
Türkiye Gizli Komünist Partisi’nin önde gelen adlarından yazar Vedat Türkali’ye yazıldığı düşünülen ve “Yaşadığım dönemin devrimci tarihini aydınlatmak, Türkiye’nin devrimci hareketinin tarihini belgelemek gibi iddialı bir amacım yok. Yaşadığım 65 yıl içinde gerek Türkiye’de gerekse dünyada pek çok olaylar oldu ve değişiklikler gerçekleşti. Bunlar benim yaşamımı da etkilediler elbette. Kimileri çok derin izler bıraktı bende. Dolayısıyla okuyucuya ilginç gelebilir. Her insanın yaşamı, insan olmakla, kulak kabartılmaya değer diyorum. Yeter ki yüreğini koyarak bunu sunmayı bilsin. Türkiye’nin Marksist devrimci hareketini bir ucundan gücü yettiğince tutmuş dürüst bir insanın, bir insan olarak ve özellikle de Türkiyeli bir kadın olarak yaşamını, kişiliğini oluşturan öğeleri de dikkate alarak, yalın bir biçimde anlatmağa çalıştım.” dediği “Boşuna mı Çiğnedik?” adlı anıları ile politik yaşamından kesitlerin anlatıldığı bir kitabının yanında pek çok çeviri eseri bulunmaktadır.
Tanışma Hikayesi
“Bir zamanlar benden Babıali basınında ‘Sevim Tarı’nın nişanlısı’ diye söz ederlerdi. Tanışmamız Sansaryan Han’ın (İstanbul Emniyet Müdürlüğü) hücrelerinde tam tecrit durumunda oldu. Onlar seni tecrit ederler. Amaçlarına daha kolay ulaşabileceklerini umarlar. Senin görevin tecridi delmek, ne dönüyor bilmektir. Biz bunu yapmakla kalmadık, tanışmamız Sultan Ahmet Cezaevi’nde nikâhla sonuçlandı. Bütün ömür sürecek bir birliktelik olacaktı bu. Sevim Belli’nin hayat öyküsü uzun, birkaç satırda anlatamazsın.” (Mihri Belli)Eserleri
ANI-DENEME: Boşuna mı Çiğnedik? (1994).
ÇEVİRİ: Alman İdeolojisi (F. Engel – K. Marks’tan, 1992), Felsefenin Başlangıç İlkeleri (G. Politzer’den, 1999), Anarşizim Üzerine.
Sevim Belli’yi tanımak için aşağıdaki programı izlemek bizleri biraz daha onun hakkında bilgilendirecektir.
Saygıyla anıyorum.
