DİSK üyesi Genel-İş Araştırma Dairesi Emek Araştırma (EMAR) tarafından hazırlanan “Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk Raporu-5” sonuçları açıklandı. Rapor, Türkiye’de son bir yılda 190 bin kişinin daha yoksullaştığını ve yoksulluk oranının yüzde 21,7’ye ulaştığını gösterdi. Ayrıca, AB ülkeleri ortalamasının üzerinde olan gelir dağılımı eşitsizliğinin derinleştiği belirtildi. Çalışanların yüzde 15’inin yoksul olduğu vurgulandı.
Raporda, Türkiye’de kişi başına düşen milli gelirin 2023 yılında 13,110 dolar olduğu ve gelir dağılımı eşitsizliğinin arttığı belirtildi. Eurostat verilerine göre, Türkiye’deki gelir eşitsizliği oranının AB üyesi ülkelerin ortalamasına göre oldukça yüksek seviyede olduğu ortaya konuldu. Türkiye’de gelir eşitsizliği oranının yüzde 0,433 iken, AB üye ülkelerinde bu oranın ortalama yüzde 0,366 olduğuna dikkat çekildi.
Rapora göre Türkiye, en düşük asgari ücrete sahip üçüncü Avrupa ülkesi konumunda. Eurostat verilerine göre, Türkiye’de asgari ücretin düşüklüğüne ve 450 Euro seviyesinde olmasına rağmen, birçok Avrupa ülkesinin gerisinde kaldığı belirtildi. Türkiye, en düşük asgari ücrete sahip beş ülke arasında yer alırken, en yüksek asgari ücrete sahip beş ülke ise Lüksemburg, İrlanda, Hollanda, Almanya ve Belçika olarak sıralandı.
Raporun ortaya koyduğu bir diğer önemli sonuç da gelir adaletsizliğinin derinleştiği oldu. Çalışanlar arasında işverenlerin yıllık ortalama iş gelirlerinin diğer gruplara göre çok daha yüksek olduğu ve yevmiyeli çalışanların en düşük gelire sahip olduğu belirtildi. Türkiye’de yoksul sayısının 2022’den 2023’e 190 bin kişi artarak 18 milyon 219 bine yükseldiği ve yoksulluk oranının yüzde 21,7 olduğu ifade edildi.
Yine rapora göre, maddi yoksunluk oranı ve sürekli yoksulluk oranında artışlar yaşandı. Maddi yoksunluk oranı bir yıl içerisinde yüzde 26,4’ten yüzde 28,4’e çıkarken, sürekli yoksulluk oranı da yüzde 14’e ulaştı. Bu durum, ekonomik dengesizliklerin ve gelir adaletsizliğinin derinleştiğini gösterdi.
Çocuk yoksulluğunun vurgulandığı raporda, TÜİK verilerine göre 2023 yılında yoksul çocuk oranının yüzde 31,3 olduğu ve her 10 çocuktan 3’ünün yoksul olduğu belirtildi. Çocuk yoksulluğunun çocukların gelişimlerini olumsuz etkilediği ve bu durumun sosyal ve ekonomik politikaların adaletsizliğinin bir yansıması olduğu ifade edildi.
Son olarak, raporda çalışan yoksulluğunun en yüksek olduğu ülkenin Türkiye olduğu ve çalışanların yüzde 15’inin yoksul olduğu belirtildi. Türkiye’yi takip eden diğer ülkelerin İspanya ve Slovenya olduğu, en düşük çalışan yoksulluğu oranına sahip ülkelerin ise Çekya, Danimarka ve Belçika olduğu vurgulandı. Araştırma ayrıca Türkiye’de yoksulluk ve sosyal dışlanma riskinin en çok kadın ve çocukları etkilediğine ve her iki kişiden birinin borçlu olduğuna dikkat çekti.
