ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile bir araya geldi.
Görüşme öncesinde Trump, Ukrayna’daki çatışmalara dikkat çekerek, taraflar arasında sağlanan ateşkesin kalıcı olacağına dair umutlu olduğunu ifade etti.
“RUSYA’NIN ATEŞKESİ KABUL ETMESİNİ BEKLİYORUZ”
Trump, “Bugün Ukrayna tam bir ateşkesi kabul etti. Şimdi Rusya’nın aynı şekilde hareket etmesini bekliyoruz. Her hafta binlerce genç insanın hayatını kaybettiğini görüyoruz. Bu duruma bir son vermek zorundayız” şeklinde konuşarak, Ukrayna’daki savaşın ABD ve müttefikleri için büyük bir maliyet getirdiğini vurguladı.
Ateşkes müzakerelerinin devam ettiğini belirten Trump, “Başkan Putin ve diğer yetkililerle ciddi görüşmeler yapıyoruz. Amacımız bu savaşı sona erdirerek dünyayı daha güvenli hale getirmek” dedi.
“RUSYA’NIN ATEŞKESE AÇIK OLDUĞUNU GÖRÜYORUZ”
Trump, Rusya ile devam eden müzakerelere dair “Rusya’nın ateşkese açık olduğunu görüyoruz. Şu anda tüm taraflarla, toprak paylaşımı ve stratejik enerji santralleri gibi konular üzerinde ciddi görüşmeler yürütüyoruz. Bu süreç kolay değil ama ilk adım ateşkes olmalı” açıklamasında bulundu.
Trump, “Rusya’nın doğru olanı yapmasını umuyorum. Bu yalnızca bir savaş değil, bir insanlık meselesi. Her hafta elime ulaşan fotoğraflar korkunç. Genç insanların savaş alanında hayatını kaybettiğini görmek dayanılmaz” şeklinde sözlerini sürdürdü.
“ÇOK UMUT VERİCİ BİR AÇIKLAMA YAPTI AMA TAM DEĞİLDİ”
Putin’in Ukrayna’da 30 günlük bir ateşkes talebinde bulunduğu açıklamalarını değerlendiren Trump, “Bu çok umut verici bir açıklama ama eksik. Diğer liderlerin farklı şeyler söylediği bir ortamda, bunun arka planını bilmek zorundayız. Elbette onunla görüşmeyi çok isterim, fakat bu meseleye bir çözüm bulmalıyız. Her gün insanlar hayatını kaybediyor” dedi.
Ayrıca Trump, Ukrayna’nın Kırım’ın ilhakı öncesi sınırlarına dönmesinin mümkün olmadığını önererek, “Toprak kavramlarını tartışıyoruz çünkü zaman kaybetmek istemiyoruz. Öne sürebileceğimiz sınırları netleştirmeliyiz” ifadelerini kullandı.
TRUMP, UKRAYNA’NIN NATO ÜYELİĞİNE BİR KEZ DAHA KARŞI ÇIKTI
Ukrayna’nın NATO üyeliği konusundaki tartışmalara da değinen Trump, “NATO’yu ve üyelik konusunu daha önce tartıştık ve herkes bu konuda ne düşündüğünü biliyor. Doğrusunu söylemek gerekirse, bunun yanıtı 40 yıldır biliniyor. Bu nedenle nihai bir anlaşmanın birçok detayı üzerinde daha önce de tartışıldığı söylenebilir” ifadelerini kullandı.
“NATO’YA PARA AKMAYA BAŞLADI”
Trump, önceki döneminde NATO ülkelerinin savunma harcamalarına yeterince katkı sağlamadığını, ancak sert bir duruş sergileyerek büyük ilerleme kaydedildiğini belirtti. “İlk NATO toplantımda, yalnızca yedi ülkenin ödeme yaptığını gördüm. Adil payını ödemeyen ülkelerle çalışmayacağımızı belirtmiştim. Bu sayede yüz milyarlarca dolar NATO’ya aktarıldı ve ittifak güçlendi” iddiasında bulundu.
Trump, Rutte’nin selefi Jens Stoltenberg’in de bu sürece destek verdiğini aktararak, “Stoltenberg, Trump döneminde NATO’nun tarihindeki en yüksek fonları aldığını ifade etti. Bu kaynaklar şimdi akıllıca kullanılmalı ve savaşı bitirmeliyiz” dedi.
“KANADA, ABD İÇİN EKONOMİK YÜK”
Ayrıca Trump, ABD ile Kanada arasındaki ticaret anlaşmazlıklarını gündeme getirdi ve ABD’nin Kanada’ya sağladığı sübvansiyonları eleştirdi. “Kanada’yı seviyoruz ama her yıl 200 milyar dolar sübvansiyon sağlıyoruz. Onların kereste, enerji veya arabalarına ihtiyacımız yok. Kendi ülkemizi yönetmek zorundayız” ifadelerini kullandı.
Trump, ABD’nin Kanada’ya en büyük eyaleti olarak baktığını belirterek, “Kanada bir devlet olsaydı, haritaya bakıp sınırların ne kadar yapay olduğunu görebilirdiniz. Ama neden başka bir ülkeye her yıl 200 milyar dolar ödeyelim?” dedi.
GRÖNLAND
Grönland’ın ABD için ulusal güvenlik açısından stratejik öneme sahip olduğunu yineleyen Trump, bölgede askeri varlığın artırılması gerektiğini söyledi. “Bunun gerçekleşebileceğini düşünüyorum” şeklinde konuştu.
Trump, “Grönland’da üslerimiz var, burada askeri varlığımızı artırabiliriz. Rusya ve Çin, Arktik bölgede aktif olarak bulunuyor. ABD’nin burada daha fazla rol oynaması şart” dedi.
Rusya ve Çin’in Arktik bölgedeki faaliyetlerini gerekçe göstererek Grönland’ı ilhak etme niyetini yineleyen Trump, “Bence bu gerçekleşecek. Daha önce pek düşünmemiştim ama şimdi bu konuda önemli bir rol oynayabilecek biriyle oturuyorum. Mark, bunu yalnızca güvenlik için değil, uluslararası güvenlik açısından da istiyoruz. Kıyılarımızda birçok kritik oyuncu var ve dikkatli olmalıyız” dedi.
Buna karşın, NATO Genel Sekreteri Rutte, Trump’ın ilhak önerisini desteklemekten kaçındı.
NATO’NUN GELECEĞİ
Trump, NATO’nun güçlenmesi gerektiğini ancak mali yükün adil bir şekilde paylaşılması gerektiğine vurgu yaptı. “NATO güçlü olmalı ama her ülke kendi payını ödemeli. ABD, Avrupa ülkelerinden çok daha fazla harcama yapıyor. Bu durum adil değil ve değişmeli” yorumunda bulundu.
NATO’nun daha etkin bir savunma stratejisi geliştirmesi gerektiğini belirten Trump, “Eğer bu ittifakı güçlendirmek istiyorsak, tüm üyeler sorumluluklarını yerine getirmeli” dedi.
“NATO SAVUNMA HARCAMALARINI ARTIRDI”
Rutte ise Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarını artırdığını ve son yıllarda 800 milyar dolarlık yeni bir savunma yatırımının yapıldığını aktardı.
Rutte şu ifadeleri kullandı:
“Başkan Trump’ın liderliğinde NATO, savunma harcamalarını önemli ölçüde artırdı. Avrupa ülkeleri daha fazla yatırım yaparak savunma yeteneklerini artırdı. Almanya’nın potansiyel olarak 500 milyar dolarlık ek savunma bütçesi ayırması ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer’in yüksek savunma harcama vaadi, NATO’nun güçlendiğini gösteriyor.”
Rutte, NATO’nun askeri üretim kapasitesinin artırılması gerektiğinin altını çizerek, “Daha fazla silah üretmeliyiz. Hem ABD hem de Avrupa, Rusya ve Çin’in gerisinde kalmış durumda. Savunma sanayimizi güçlendirmeliyiz” şeklinde konuştu.
NATO’nun Arktik bölgeye daha fazla odaklanması gerektiğini belirten Rutte, “Çin ve Rusya, Kuzey Kutbu’nda askeri faaliyetlerini artırdı. NATO olarak burada daha da güçlü olmalıyız” dedi.
