Sosyal medya platformlarının yükselişi, markaların ürünlerini tanıtmak için sosyal medya fenomenleriyle iş birliği yapma eğilimine girmesine neden oldu. Bu fenomenler genellikle ürünleri günlük hayatlarına doğal bir şekilde entegre ederek tanıtıyorlar. Ancak Ticaret Bakanlığı, markalarla iş birliği yapan ve ‘örtülü reklam’ yapan sosyal medya fenomenlerini ve influencer’ları yakından takip ediyor.
Dijital platformlarda sosyal medya etkileyicilerinin tanıtımlarından gıda takviyesi ve indirimli satış reklamlarına kadar çeşitli alanlardaki reklam ve tanıtımlar inceleniyor. Bazı paylaşımlarda sağlık beyanları bulunması, sağlık hizmetlerine yönlendirme yapılması, yasaklı ürünlerin tanıtımı yapılması, aşırı iddialı ifadelerin kullanılması gibi ihlaller tespit edildi. ‘Örtülü reklam’ olarak nitelendirilen ve reklam olduğunun belirtilmemesi durumunda fenomenlere idari para cezaları uygulanmaktadır.
Reklam Kurulu, tüketicilerin alışkanlıklarını etkileyen fenomenler gibi diğer dijital mecralar üzerinden yapılan reklam ve paylaşımlar üzerinde titizlikle duruyor. Bu nedenle yılın ilk 8 ayında 89 milyon 59 bin 840 TL idari para cezası uygulanmıştır. Geçen yıl mevzuata aykırı reklam yapan bir fenomen hakkında uygulanan idari para cezası 347 bin 128 lira iken, bu miktar 2024’te yeniden değerleme oranında artış göstererek 550 bin 59 liraya yükseltilmiştir.
Sosyal medya üzerinden ürün tanıtımı yapan fenomenlerin, reklamın açık bir şekilde belirtilmemesi durumunda cezalandırılabileceği konusunda Ticaret Bakanlığı ve Reklam Kurulu tarafından sıkı denetimler yapılmaktadır. Bu denetimlerin amacı, tüketiciyi yanıltıcı veya etik olmayan reklamlardan korumak ve markalar ile sosyal medya influencer’ları arasındaki iş birliklerini daha şeffaf hale getirmektir.
Özellikle sağlık ve kozmetik ürünleri tanıtımı yapan fenomenlerin daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Sağlık beyanları yaparken, ürünlerin gerçek özelliklerini abartmadan ve yanıltıcı ifadeler kullanmadan tanıtmaları önemlidir. Hem markaların hem de sosyal medya fenomenlerinin, reklam standartlarına uymaları ve tüketiciyi doğru bilgilendirmeleri gerekmektedir. Bu sayede reklamların daha şeffaf ve güvenilir olması sağlanabilir.
