İran’da yeni bir dönemin başlangıcı!
İran hükümeti, başkent Tahran’ın yerinin değiştirilmesiyle ilgili radikal bir plan açıkladı. Hükümet sözcüsü, süregelen aşırı nüfus, elektrik kesintileri ve su kıtlığı sorunlarını çözmeyi hedefleyen bir girişim çerçevesinde, İran’ın başkentini güneydeki Makran bölgesine taşıyacaklarını duyurdu. Yetkililer, bu değişikliğin hem stratejik hem de ekonomik açıdan önemli fırsatlar sunabileceğini savunsa da, muhalif görüşler, bu projenin yol açabileceği yüksek maliyetler ve lojistik zorluklar konusunda endişelerini dile getirmektedir.
Denize Dayalı Ekonomi Planı
Hükümet sözcüsü Fatemeh Mohajerani, “Yeni başkent kesinlikle güneyde, Makran bölgesinde olacak,” ifadeleriyle projenin seyrine dair ilk adımları attıklarını ifade etti. Ekolojik baskıların artığına dikkat çeken Mohajerani, su kıtlığını ve diğer sorunları göz önünde bulundurarak, taşınmanın fizibilitesini değerlendirmek üzere iki danışma kurulu oluşturduklarını belirtti. Bu kurullarda mühendisler, sosyologlar ve ekonomistlerden oluşan uzmanlar yer alacak.
Konunun henüz keşif aşamasında olduğunu ve acil bir durum olmadığını vurgulayan Mohajerani, hükümetin halkın katılımını sağlayarak bu süreci şekillendireceğini ifade etti.
Pezeşkiyan’ın Uyarısı
Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ise, başkent Tahran’ın mali kaynakları ile harcamaları arasındaki dengesizliği sürdürülemez olarak tanımlayarak, başkentin yerinin değiştirilmesi konusunu yeniden gündeme getirdi. Geçen hafta Basra Körfezi’ne daha yakın bir konuma taşınmayı öneren Pezeşkiyan, “Hammaddeleri güneyden merkeze taşımak, işlemek ve ihracat için yine güneye geri götürmek rekabet gücümüzü azaltıyor,” dedi. Bu bağlamda, gazeteci Gholhaki sosyal medya üzerinden bir eleştiride bulunarak, “Azadi Stadyumu’nun yeniden inşası 18 ayda tamamlanıyor ve maliyeti 19 trilyon riyale (yaklaşık 23.75 milyon dolar) mal oluyor; peki başkentin yerinin değiştirilmesi ne kadar zaman ve para gerektirir? Bir yüzyıl ve yüz milyarlarca dolar düşünün!” ifadelerini kullandı.
Geçmişte Tartışılan Bir Konu
Tahran’ın yerinin değiştirilmesi meselesi, 1979 İslam Devrimi’nden bu yana süregelen bir tartışmadır. Ancak mali kısıtlamalar, siyasi duraksamalar ve lojistik zorluklar bu girişimin sürekli olarak hayata geçmesini engellemiştir. Geçmiş İran hükümetleri, bu düşüncenin farklı versiyonlarını değerlendirmiş, fakat mali kısıtlamalar ve siyasi kararsızlıklar ilerlemeyi sık sık durdurmuştur. Bu konsept, Mahmud Ahmedinejad’ın cumhurbaşkanlığı döneminde, Tahran’ın depremlere karşı savunmasızlığına yönelik endişeler ışığında daha fazla ilgi görmüştür.
Ekonomik Etkiler
2010’ların ortalarında Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Tahran’ın sürdürülemez gelişimine ve artan çevresel sorunlara vurgu yaparak bu tartışmayı yeniden canlandırmıştır. Destekçileri, Makran’ın stratejik konumunu ve potansiyel ekonomik yararlarını öne çıkarırken, eleştirmenler ise bu seferki taşınmanın Tahran’ın ekonomisini olumsuz etkileyebileceğini ve bu projenin
