İsrail’de Ultra Ortodoks Yahudilerin (Haredi) dini liderlerinden eski Başhaham Yitzhak Yosef, son zamanlarda yaptığı açıklamalar ile kamuoyunun dikkatini çekti. Yosef, Haredi toplumunun zorla askere alınması meselesine karşı tepkisini bir kez daha dile getirdi. Bu konuya ilişkin detaylar, The Times of Israel gazetesinde yer aldı.
Yitzhak Yosef, “Bir kişi boşta gezse dahi orduya katılması yasaktır” diyerek, askere giden yakınlarından örnekler vererek, “Askere gittiler ve mahvoldular. Hepsi sekülerleşti” ifadesini kullandı. Bu açıklama, özellikle Eğitim Bakanı ve diğer hükümet yetkilileri tarafından sert bir şekilde kınandı. Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda “Her türlü ret çağrısını, (askere) gitmemeyi ve gönüllü olmamayı şiddetle kınıyorum!” açıklamasında bulundu.
İsrail Başbakanlık Ofisi, Yosef’in sözlerini “kabul edilemez ve her türlü kınamaya layık” olarak nitelendirdi. Ülkenin iç politikası üzerinde etkili olan Ultra Ortodoks Yahudilerin zorunlu askerlik konusundaki tartışmaları devam ediyor. Laik partiler, özellikle artan güvenlik tehditleri karşısında dindar Yahudilerin de ülkenin savunmasına katkı sağlamasını talep ediyor. Bunun yanı sıra, Binyamin Netanyahu hükümetinin koalisyon ortağı olan Haredi partileri, dindarların askerlik hizmetine çağrılmasına karşı çıkıyor.
Ana muhalefet lideri Yair Lapid, Yüksek Mahkeme’nin Ultra Ortodoks Yahudi (Haredi) erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiği yönündeki kararına destek vermiştir. Netanyahu liderliğindeki koalisyon içinde, iki Ultra Ortodoks parti bulunmaktadır. Bu partiler, toplumsal vizyonları ve askere alma politikaları açısından farklı yaklaşımlara sahiptir.
İsrail ordusu, 21 Temmuz tarihinden itibaren Haredi erkeklere celp göndermeye başlayacağını duyurmuş ve bu durum kamuoyunda çeşitli tartışmalara yol açmıştır. İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, 15 Kasım’da ordunun 7 bin Ultra Ortodoks Yahudi’yi (Haredi) askere çağırma kararını onayladığını belirtmiştir. Haredi toplumu, zorunlu askere alınmalarına karşı sık sık protestolar düzenlemektedir.
Haredi toplumu, yaklaşık 9 milyonluk İsrail nüfusunun yüzde 12’sini temsil etmektedir. Bu grubun çoğu, dini gerekçelerle askerlik yapmayı reddetmekte ve çoğunluğu Batı Kudüs’teki Meaşerim Mahallesi ile Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde yaşamaktadır. 1 Kasım 2022 seçimlerinde Binyamin Netanyahu’nun liderlik ettiği Likud partisi zafer kazanmış ve bu koalisyon, aşırı sağcı partilerin yanında Ultra Ortodoks partileri de barındırmaktadır.
Laik Yahudilerle birçok konuda fikir ayrılıklar yaşayan Harediler, toplumun geri kalanına entegre olmayı reddetmekte ve orduda dinlerinin gerektirdiği şekilde yaşayamayacakları gerekçesiyle askerlik yapmayı istememektedirler. İsrail’de kadın ve erkekler için zorunlu askerlik hizmeti 3 yıl olarak belirlenmiştir. Ultra Ortodoks Harediler ise, 26 yaşına kadar Tevrat kurslarında (Yeşiva) eğitim alırlarsa askeri hizmetten muaf tutulmaktadırlar. Haredi koalisyon partileri, Tevrat eğitiminin temel hak olduğu yönünde bir yasayı geçirmek için çabalamaktadırlar.