1986 yılında Antarktika’daki Filchner-Ronne Buz Sahanlığı’ndan kopup dünyanın en büyük buz dağı olan A23a, 34 yıl boyunca sabit kaldıktan sonra 2020’de hareketlenmeye başladı. Weddell Denizi’nin batı kısmına doğru ilerleyen buz dağı, bir girdaba kapılarak dönme hareketine başladı. Uzmanlar, bu dönüşün buz dağının erimesini hem hızlandırabileceğini hem de yavaşlatabileceğini belirtiyor.
A23a’nın 2024 yılı başlarına kadar sıcak sulardan uzak kalmasıyla erime oranının yavaşladığı belirtiliyor. Buz dağı, Güney Orkney Adaları’nın kuzeyinde bir girdapta yaklaşık günde 15 derece dönüş gerçekleştiriyor. Bu dönme hareketi, buz dağının üzerinde bulunduğu denizaltı dağının neden olduğu bir sirkülasyon sebebiyle ortaya çıkıyor.
Uzmanlar, buz dağının sirkülasyon sebebiyle erimesinin yavaşladığını ancak buzun kuzeydoğudaki sıcak sulara ilerlemesini de engellediğini belirtiyor. Buz dağının hareketsiz kalmasıyla deniz tabanındaki canlılara besin kaynağı oluşturabileceği ancak aynı zamanda zarar verebileceği ifade ediliyor.
Kaliforniya Üniversitesi’nden Prof. Dr. Eric Rignot, buz dağının dönme hareketinin erimesini hızlandıracağını ifade ediyor. Rignot’a göre, buz dağı daha hızlı eriyerek parçalara ayrılabilir. Ancak bu durumun iklim değişikliğiyle doğrudan bir ilgisi bulunmuyor.
TÜBİTAK MAM Başkanı Prof. Dr. Burcu Özsoy ise A23a buz dağının girdaba kapılmasının, buz dağının belirli bir süre daha aynı konumda kalacağını gösterdiğini belirtiyor. Özsoy’a göre, buz dağı derin bir girdaba takıldığı için erime ya da sıcak bölgelere doğru ilerleme olasılığı düşük.
Uzmanlar, buz dağının parçalanması durumunda etraftaki gemiler için tehlikeli bir durum oluşturabileceğini vurguluyor. Buz dağının uzun süre girdapta dönerek kalacağı tahmin ediliyor.
