Kahramanmaraş merkezli depremlerin hemen ardından Allianz Teknik ekibi, TÜSİAD Deprem Görev Gücü ile birlikte sahada yaptıkları incelemeleri sonuçlandırarak “Kahramanmaraş Depremlerinden Öğrendiklerimizle Endüstriyel Binaların Daha Dayanıklı Hale Getirilebilmesi için Alınabilecek 10 Aksiyon” başlıklı bir rapor yayımladı.
Yapılan açıklamaya göre, Allianz Teknik’in deprem bölgesinde gerçekleştirdiği saha çalışmaları, TÜSİAD ile ortaklaşa hazırlanan raporda, depremlerin yıkıcı etkilerini ve yol açtığı hasarları azaltma konusunda yapısal olmayan unsurların da büyük bir rol oynadığını ortaya koydu.
Deprem ivmesinin belirlenmesinde, depremin merkezine olan mesafe ile zemin yapısı ve konumu kritik önem taşıyor. Özellikle zemin sıvılaşmasının görüldüğü ve yer altı su seviyesinin yüksek olduğu gevşek zeminlerde, sarsıntı anında binaların dayanıklılığı düşüyor ve çökme riski artıyor. Bu yüzden, bina inşaatına geçilmeden önce zemin etüdü yaptırmanın önemi tartışılmaz.
İncelemeler, yapıların yıkılmasının genellikle kullanılan elemanların yeterli şekilde hareket ya da şekil değiştirme kabiliyetine sahip olmamasından kaynaklandığını göstermektedir. Türkiye Bina ve Deprem Yönetmeliği çerçevesinde, konut binalarında ve endüstriyel yapılarda kontrol edilen deprem performans analizleri doğrultusunda riskler belirlenerek gerekli önlemlerin alınması önem arz ediyor.
Deprem performans analizi aşamasında, malzeme özellikleri ve yapının yerleşim detaylarının titizlikle gözden geçirilmesi gerekmektedir. Analiz raporları, işçilik kalitesi, malzeme durumu, karot testleri gibi temel unsurları içermelidir.
Yapısal olmayan tehditler için risk analizi gerçekleştirmek de elzem bir durumdur.
Deprem esnasında binalarda, proje, malzeme, işçilik, konum ve zemin gibi etkenler nedeniyle yapısal riskler yanında yapısal olmayan riskler de meydana gelebiliyor. Yapısal olmayan riskler arasında asansör halatlarının kopması, doğalgaz ve yağmurlama sistemlerinin zarar görmesi, rafların devrilmesi, camların kırılması ve asma tavanların düşmesi yer alıyor. Bu aşamada, jeneratörler, trafolar, sanayi tipi panolar gibi ekipmanların deprem test raporlarının kontrol edilmesi büyük bir önem taşıyor.
Raporda, tasarım hatalarının göz önünde bulundurulması, bina tasarımı sırasında risk analizi yapılması, çatı tipi güneş panellerinin montajı öncesinde hem statik hem de dinamik analizlerin gerçekleştirilmesi, ikincil risklere karşı tedbir alınması, kapsamlı deprem sigortası yaptırılması ve detaylandırılmış iş sürekliliği planlarının oluşturulması gerektiği vurgulanıyor.
Allianz Türkiye Risk Mühendisliği ve Allianz Teknik Direktörü Ceyhun Eren, deprem sonrası farklı bir bakış açısıyla detaylı incelemeler yaptıklarını ifade etti.
Eren, “Bu süreçte, özellikle endüstriyel yapılar üzerinde yoğunlaştık ve sadece yapısal sorunların değil, yapısal olmayan etkilerin de dikkat çekici olduğunu gözlemledik. Yapısal sorunları bulunmayan binaların bile yangınlar nedeniyle kullanılamaz hale gelmesi ve bunun neticesinde iş kesintileri yaşanması dikkat çekici” dedi.
Maddi kayıpların tam olarak karşılanması ve iş sürekliliği açısından deprem sigortasının ne kadar hayati olduğunu vurgulayan Eren, sahada edindikleri bilgileri raporlarında toplamaya çalıştıklarını belirtti.
Eren, “Ülkemizin deprem gerçeğini unutmamalıyız. Olası depremler sırasında can ve mal kayıplarını en aza indirmek ve iş devamlılığını sağlamak için gerekli önlemleri şimdiden alarak, depremin yıkıcı etkilerini hep birlikte minimize etmemiz mümkün” şeklinde açıklamalarda bulundu.
