Kuş gribiyle karşı karşıya olan ABD, şimdi de tüberküloz (TB) salgını ile karşı karşıya kaldı. Kansas eyaletinde Ocak 2024’te başlayan bu salgın, Mart 2025 itibarıyla artış göstermeye devam ediyor.
Yapılan tespitle birlikte, şu ana kadar 147 kişide TB teşhisi konulurken, 67 kişi hastalığı aktif olarak yaşıyor.
2 KİŞİ ÖLDÜ
Geriye kalan 80 kişi ise semptom göstermeyen, ancak enfeksiyon taşıyan bireylerden oluşmakta. Salgın nedeniyle kaydedilen iki can kaybı da, hastalığın ciddiyetini ortaya koyuyor.
“TÜKENİŞ HASTALIĞI”
Tüberküloz, dünya genelinde COVID-19 dışında en çok ölüme neden olan bulaşıcı hastalık olarak öne çıkıyor. Binlerce yıl öncesine dayanan geçmişi ile Hipokrat’ın MÖ 410-400 yıllarında “tükeniş hastalığı” olarak tanımladığı bu hastalık, 19. yüzyılda Robert Koch tarafından keşfedilen bakterisi sayesinde daha iyi anlaşılmaya başlandı. Tedavi edilmediğinde hastaların yarısını öldürebilen TB, antibiyotiklerle tedavi edildiğinde ölüm oranını önemli ölçüde düşürüyor.
TÜBERKÜLOZ NASIL YAYILIYOR
Tüberküloz, hasta kişilerin öksürmesi, konuşması veya nefes almasıyla havaya yayılan enfekte damlacıklar yoluyla bulaşmaktadır. Nadir durumlarda, pastörize edilmemiş süt ürünleri veya kemik grefti gibi tıbbi işlemlerle bulaşma riski de mevcuttur. Kansas’taki salgının kesin kaynağı henüz belirlenememiş olsa da, düşük gelirli bölgelerde yayılım oranının daha yüksek olduğu ifade ediliyor.
KOVİD SALGINIYLA VAKALAR ARTTI
Bilim insanlarına göre COVID-19 pandemisi, tüberküloz vakalarının global ölçekte yeniden artmasına zemin hazırladı. 2020-2023 yılları arasında TB vakaları %4,6 oranında bir artış gösterirken, ABD’de 2022-2023 yılları arasında %15’lik bir yükseliş yaşandı. Pandemi döneminde hastaların sağlık merkezi erişiminin kısıtlanması, erken teşhis ve tedavi süreçlerindeki aksaklıklara yol açtı. Ayrıca tüberküloz ilaçlarındaki tedarik sıkıntıları, bu artışın diğer nedenleri arasında yer alıyor.
BAKTERİLER İLAÇLARA KARŞI DİRENÇ KAZANDI
Tüberkülozun etkin bir tedavisi, en az altı ay süren çoklu antibiyotik kombinasyonlarıyla mümkün oluyor. 1940’larda keşfedilen ilk antibiyotik olan streptomisin, bakterinin kısa sürede direnç kazanması sebebiyle yetersiz kalmıştır. Günümüzde, hem aktif hem de gizli TB enfeksiyonlarını tedavi etmek için iki ya da dört antibiyotik kombinasyon tedavisi uygulanıyor. Ancak bu tedavi süreçlerinde yaşanan aksamalar, çoklu ilaç direncinin gelişmesine neden olarak hastalığı daha zor tedavi edilebilir hale getiriyor.
