Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, 2023 yılı itibarıyla BM Lübnan Geçici Barış Gücü (UNIFIL) ve BM’nin Golan Tepeleri’ndeki Ateşkes Gözlem Gücü’ne (UNDOF) ilişkin önemli bir oturum düzenledi. Bu oturumda, üye ülkelere bilgi vermek üzere konuşan BM Genel Sekreteri’nin Barış Operasyonlarından Sorumlu Yardımcısı Jean-Pierre Lacroix, Lübnan’la ilgili güncel durumu detaylandırdı.
Lacroix, İsrail ile Lübnan arasındaki mevcut ateşkesin “kırılgan” bir yapı sergilediğini ancak bu durumun yine de sürdüğünü belirtti. UNIFIL’in taraflara destek sağlama konusundaki çabalarına dikkat çeken Lacroix, Lübnan hükümetinin ateşkesin sürdürülmesi ve 1701 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararına uyulması taahhütlerini sürdüğünü ifade etti.
Bu bağlamda, 6 Ocak 2023 tarihinde gerçekleştirilen ateşkes mekanizması toplantısında, İsrail ordusunun geri çekilmesi ve Lübnan Silahlı Kuvvetleri’nin bölgeye konuşlanması için kademeli bir plan sunulduğunu hatırlattı. Lacroix, belirlenen 60 günlük süre dolmadan İsrail’in Lübnan’dan çekilmesi gerektiğine vurgu yaptı; ancak bu süreye 10 gün kala İsrail ordusunun hala Lübnan topraklarındaki faaliyetlerini sürdürdüğünü aktardı.
Ayrıca, İsrail tarafından bazı tünel, bina ve tarım arazilerinin yıkıldığı, hava saldırılarının düzenlendiği ve Lübnan hava sahasının ihlal edildiği konularını da ele aldı. Lacroix, “İsrail, Lübnan topraklarından derhal ve açıklanan süre sona ermeden çekilmelidir.” diyerek, mevcut durumu ve ihtiyacı vurguladı.
Ateşkesin yürürlüğe girmesinin ardından yedi hafta geçtiğini belirten Lacroix, UNIFIL’e bağlı birliklerin çoğunun kendi üslerinde sınırlı hareket edebildiğini ve bazen İsrail ordusu tarafından yapılan uyarılar nedeniyle sığınaklarda kalmak zorunda kaldıklarını ifade etti. Bu zorlukların yanı sıra, operasyonel faaliyetlerin patlamamış mühimmat, yol engelleri ve yerel halktan gelen müdahaleler nedeniyle aksadığını kaydetti.
UNIFIL’in karşılaştığı hareket kısıtlamalarının taraflara bildirildiğini dile getiren Lacroix, bu konuların Lübnanlı yetkililerle yapılacak görüşmelerde de görüşüleceğini, zorluklara rağmen misyonun operasyonlarının sayı ve yoğunluğunu artırdığını belirtti. BM’nin, bölgedeki ateşkesi korumak ve taraflar arasında güven inşa etmek için çalışmalarını sürdüreceğini vurguladı.
Bu toplantıda, Orta Doğu’daki BM Ateşkes Gözetim Örgütü (UNTSO) Başkan Vekili ve Kuvvet Komutanı Patrick Gauchat, İsrail ile Suriye arasında 1974’te imzalanan “Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması”nın geçerliliğine dikkat çekerek, taraflara bu anlaşmaya tam uyum gösterme çağrısında bulundu. Ayrıca, UNDOF’un Suriye yönetimiyle istikrarlı iletişim kanalları oluşturma çabalarının olumlu gelişmeler kaydettiğini belirtti.
Gauchat, İsrail ordusunun ayrıştırma bölgesindeki varlığını sürdürdüğünü, ağır ekipmanla inşaat çalışmaları yaptığını ve iletişim ekipmanları kurduğunu da sözlerine ekledi. UNDOF’un, İsrail tarafına 1974 “Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması”nı ihlal eden faaliyetleri hakkında bilgi verdiğini ve taraflara anlaşmaya tam saygı gösterilmesi gerektiğini sürekli hatırlattığını vurgul
