İran Hükümet Sözcüsü Fatma Muhacerani, 2025 yılında gerçekleşen haftalık basın toplantısında, ülkenin yeni başkentinin seçim süreci ve taşınmasına ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın önderliğinde, Tahran’ın başkent olarak kalmasının sürdürülemezliği konusundaki görüşler vurgulandı.
Sözcü Muhacerani, yeni başkent konusunun kesin olarak güneyde, özellikle Mekran bölgesinde olacağının belirtildiğini açıkladı. Muhacerani, başkentin değiştirilmesinin yeni bir konu olmadığını, geçmişte farklı hükümetler döneminde de benzer çalışmalar yürütüldüğünü söyledi. 18 milyon nüfusa sahip olan Tahran’ın, hızla artan nüfusu ve çevre sorunları nedeniyle temel altyapı hizmetlerinde yetersiz kaldığını ifade etti.
Muhacerani, başkentin değiştirilmesine yönelik iki farklı heyet kurulduğunu duyurdu. Bu heyetlerden birinin Tahran’daki mevcut sorunları çözmeye odaklı olduğunu, diğerinin ise deniz ticareti üzerine çalışmalar yaptığını bildirdi. Mekran’ın stratejik bir konumda olduğunun altını çizen Muhacerani, bu noktada akademisyenlerden, sosyologlardan ve mühendislerden yardım ve iş birliği talep ettiklerini açıkladı.
Mekran, İran’ın güneydoğusunda, Sistan ve Belucistan eyaletine bağlı bir kıyı bölgesi olarak biliniyor. Umman Denizi ve Basra Körfezi’ne açılan bu bölge, İran’dan geçen güney-kuzey koridorunun önemli bir limanı olan Çabahar Limanı’na da ev sahipliği yapıyor. Bu durum, Mekran’ın gelecekteki başkent olma potansiyelini artırıyor.
Temmuz 2025’te göreve gelen İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran’ın başkent olarak kalmasını sürdürülemez bulduğunu ve bu nedenle yeni bir şehirye taşınması gerektiğini belirtmişti. Pezeşkiyan, bu amaçla Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif’e talimat verdi. Tahran’ın başkent olarak kalmasının getirdiği sorunların, yeni ekonomik ve siyasi merkezlerin daha güneyde ve denize yakın noktalarda kurulmasıyla aşılabileceğini ifade etti.
Tahran, 1788 yılından bu yana İran’ın başkenti olarak yönetim merkezi konumundadır. Ancak, hızla artan nüfus ve büyüklüğü, beraberinde altyapı sorunları ve çevresel zorlukları getiriyor. Hava kirliliği, su kıtlığı gibi problemler, başkentin taşınması gibi alternatif çözümleri gündeme getiriyor.
Başkentin taşınması önerisi ilk defa 2005-2013 yılları arasında, dönemin Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad tarafından gündeme getirilmişti. O dönemde, başkente alternatif bir yer arayışı için parlamentoda özel bir konsey kurulması kararlaştırılmıştı. Ancak ne yazık ki bu süreçte başkentin taşınması konusunda nihai bir karar alınamamıştır.
