Bu makale, dış politika değerlendirmelerine ara vererek, tarih ve siyasi bilgelik arasındaki ilişki üzerine odaklanmaktadır. Tarih sadece kronolojik bir sıralama değil, aynı zamanda olayların anlamı ve idraki, bilgelik müktesebatı olarak kabul edilmelidir. Bugünü kalıcı ve sahici eserlerle inşa etmek için tarihin ibretlerinden ve deneyimlerinden ilham alınmalıdır. Siyasi bilgelik, devletler arasındaki ilişkilerde ve diğer alanlarda hayati öneme sahip bir faktördür. Modern dış politika genellikle teknik bir kavram olarak algılansa da, siyasi bilgelik olmadan somut yöntemlerin anlamı kaybolur.
Dış politikada bilgi ve deneyimler geniş bir tarih bağlamına yerleştirilerek fiili bilgiye dönüştürülmelidir. Dış siyaset dehasına sahip liderler ancak toplumları bilgelik düzeyine ulaştırabilirler. Siyasi bilgelik, Osmanlı Paşası M. Emin Zeki Bek’in ve diğer örneklerin gösterdiği gibi doğru kararlar vermeyi, anlayışı ve öngörüyü sağlar. Amin Maalouf’un verdiği örneklerde Japonya’nın siyasi bilgelikle nasıl başarılı olduğu görülmektedir. Çin ve Rusya ile yaşadığı zaferler, dış politikada Japonya’nın nasıl bir başarı elde ettiğini göstermektedir.
Siyasi bilgelik, tarih ve deneyimlerle yakından ilişkilidir. Finans krizleri gibi olaylar, finans dünyasının tarihi bilgisizliğinin tehlikelerini açıkça ortaya koymaktadır. İskoç tarihçi N. Ferguson’un ifadeleri, finans dünyasının tarih bilgisinin önemine vurgu yapmaktadır. Siyasi dehaların tarihten aldıkları derslerle nasıl başarılı oldukları incelenmelidir. Metternich, Richelieu, Bismarck gibi siyasi dehaların başarıları, siyasi bilgelik ve tarihin önemini göstermektedir. Deng Xiaoping’in sessiz devrimi, Çin’i modernleştirmesindeki başarısını kanıtlamaktadır.
Siyasi bilgelik, tarihin ve deneyimlerin ışığında yol gösteren bir faktördür. Geçmişten alınan dersler, bugünkü kararları şekillendirir ve geleceğe ışık tutar. Tarih bilgisi, siyasi dehaların ve liderlerin başarılarının ardındaki önemli bir etkendir. Dış politika ve siyasi kararlar, tarihin öğretilerinden ve siyasi bilgelikten ilham almalıdır. Sadece teknik yöntemler değil, bilgelik ve deneyim de dikkate alınmalıdır. Tarih, siyasi bilgelikte önemli bir rol oynamaktadır.
