Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Cumhurbaşkanlığının önderliğinde ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleştirilen 5’inci Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi’nin başarılı bir şekilde tamamlandığını duyurdu. Kacır, bu seyahat boyunca Arktik Okyanusu’nda atmosfer, oşinografi, biyolojik çeşitlilik ve çevresel etkileşimlere ilişkin detaylı veriler toplandığını belirtti. Toplanan verilerin, iklim değişikliği, insan etkileri ve ekosistem dinamikleri üzerine yürütülen bilimsel çalışmalara ışık tutacağını ifade etti.
Bakan ayrıca, sosyal medya platformu X aracılığıyla yaptığı paylaşımda, 12 kişilik bir bilim heyetinin 19 farklı proje üzerinde çalışma yürüttüğünü aktardı. Bu projelerin, oşinografi ve biyoloji, kimya ve atmosfer bilimleri, meteoroloji ve uydu sistemleri alanlarında gerçekleştirildiğini vurguladı.
Kacır, Kutup Araştırmaları Proje Yarışması’nda birinci olan üç lise öğrencisinin projelerinin de zorlu Arktik koşullarında test edildiğini, Türkiye’nin kutup bilim araştırmalarına önemli bir katkıda bulunduklarını ifade etti. Ayrıca, Arjantin, Bulgaristan ve Ekvador’dan bilim insanlarının seferde yer almasının, uluslararası işbirliğini güçlendirdiğini belirtti.
Kacır, şu ifadelere yer verdi:
“Cumhurbaşkanlığımızın himayesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda bir ay süren sefer boyunca önemli veriler toplandı. Elde edilen veriler, Arktik bölgesindeki iklim değişikliği, insan kaynaklı etkiler ve ekosistem dinamikleri üzerine önemli bilgiler sunacak. Bilimsel faaliyetlere katkı sunmaya ve Türkiye’nin körfezlerdeki varlığını güçlendirmeye devam edeceğiz.”
Bu yıl 5’inci kez düzenlenen Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi (TASE-V), tamamlanarak İstanbul’a geri dönüldü.
İstanbul Havalimanı’nda basın mensuplarına açıklamalarda bulunan 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Lideri kaptan Doğaç Baybars Işıler, seferin ardından döndükleri bilgisini verdi.
Işıler, Oslo’dan İstanbul’a ulaştıklarını ve sefer boyunca toplam 3 bin deniz mili kadar yol aldıklarını ifade ederek, 70 farklı örnekleme istasyonunda çalışmalar yürüttüklerini dile getirdi.
Bu süreçte GNSS ölçümleri gerçekleştirildiğini kaydeden Işıler, “Sediman örnekleri ve su örnekleri aldık. Ayrıca, DNA analizlerimize başladık. Meteorolojik ölçümlerimizi de yaparak Türkiye’ye geri döndük.” şeklinde konuştu.
Işıler, toplam 12 kişilik ekibin 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferini üstlendiğini, Arjantin, Bulgaristan ve Ekvador’dan gelen yabancı araştırmacıların da bu çalışmaya katıldığını belirtti.
Arktik ve Antarktika’daki bilim seferlerinin, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda her yıl yapıldığını vurgulayan Işıler, bu seferlerin yalnızca Türkiye’nin bilim gücünü uluslararası düzeyde göstermekle kalmayıp, aynı zamanda bilim diplomasisi yoluyla işbirliklerini geliştirdiği ifade etti. Bu bağlamda 5. seferin başarıyla tamamlandığını belirtti.
Işıler, “Bir sonraki sefer için, yani 10. Antarktik Bilim Seferi’ne hazırlıklara hemen başlayacağız. Lojistik açıdan zorlu süreçlere elverişli hale gelmek için çalışmalara erkenden başlamayı hedefliyoruz.” dedi.
Işıler, bu sefer tarihindeki en fazla örnekleme istasyonu sayısına ulaşmanın bir başarı olduğunu da sözlerine ekledi.
5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Bilimden Sorumlu Sefer Lider Yardımcısı Doç. Dr. Erhan Arslan, 12 araştırmacının 19 farklı projeyi yürüttüğünü kaydetti.
Arslan, “Farklı disiplinlerden gelen araştırmacılar, deniz bilimleri kapsamında 60’tan fazla istasyondan örnekler alarak araştırmalarını sürdürdüler.” dedi.
Uluslararası düzeyde kutup bilimleri görünürlüğünü artıracak olan bu çalışmalar, bilimsel literatüre de katkı sağlayacaktır. Çalışmaların özellikle buzulların erimesinin deniz ekosistemlerinde meydana getirdiği değişiklikleri anlamaya yönelik olduğu kaydedildi. Ayrıca atmosfer gözlemleri ve meteorolojik ölçümler için otomatik gözlem istasyonları kuruldu. Elde edilen verilerin, iklim değişikliğinin Arktik bölgesindeki etkilerini ortaya çıkarması beklenmektedir.
Sefer sırasında 70 örnekleme istasyonunda gerçekleştirilen bilimsel çalışmalara TÜBİTAK ve çeşitli üniversitelerden katılımcılar yer aldı. Ekip, 44 metrelik Vanuatu bayraklı Sola araştırma gemisiyle Arktik Okyanusu’nda gerçekleştirilen seferde önemli veriler topladı.
Bu sefer, Svalbard Adası ve çevresinde yapılan yaklaşık bir aylık çalışmalarda oşinografi, atmosfer bilimleri, deniz biyolojisi, meteoroloji ve uydu sistemleri gibi alanlarda yoğunlaştı.
Disiplinlerarası katılım sağlanan projelerde yalnızca üniversitelerden değil, aynı zamanda liselerden ve yurtdışından katılımcılar da yer aldı. TÜBİTAK 2204-C ve 2204-D programlarının finalistlerinden oluşan üç lise öğrencisi, sosyal bilimlerden sürdürülebilirliğe kadar farklı konularda projelerini test etme imkanı buldu.
Proje kapsamında ele alınan yenilikçi çalışmalar, kutup kültürüne sanatsal bir bakış açısı, doğal malzemelerden üretilen biyo-eko ambalajlar ve yapay zeka destekli hava kalitesi ölçümünü içerdi. Bu, bilimsel çeşitliliğin ve gençlerin katılımının ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
Ulusal ekibin yanı sıra, Arjantin, Ekvador ve Bulgaristan’dan gelen araştırmacılar, ikili işbirlikleri çerçevesinde göreve katıldılar. Misafir bilim insanları, Arktik deniz mikrobiyotası, direnç genleri analizleri ve çevresel DNA teknikleri üzerine araştırmalar yaptılar.
