KURUMSAL finansman, strateji ve yönetim danışmanlığı alanlarında küresel hizmet sunan Branchout’un Türkiye‘nin Birleşme ve Satın Almalar Görünümü 2024 raporu yayımlandı. Bu rapor, geçtiğimiz yılın birleşme ve satın alma verilerine dair hem uluslararası hem de Türkiye’deki durumu işaret etti.
Raporun bulgularına göre, 2024 yılı itibarıyla küresel birleşme ve satın alma hacmi 3,5 trilyon dolar seviyesinde kalacak ve 2021’deki tarihsel zirveden bir miktar düşük seyredecek. ‘Mega’ işlemler olarak adlandırılan 5 milyar dolar ve üzerindeki büyük anlaşmaların, yıllık olarak %17 artarak 1,2 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. 2024 yılında gerçekleşen en büyük 10 işlem, toplam işlem hacminin %7’sini oluştururken, en büyük işlem ise 35,9 milyar dolarlık hacimle Mars’ın Kellanova’yı satın alması oldu. Branchout Türkiye Kurumsal Finansman ve Strateji Lideri Kürşat Doğan, bu artışın büyük şirketlerin belirgin sinerjiler arayışında olduğunu ve risk alma konusunda daha seçici ama cesur hareket ettiklerini vurguladı.
FİNANSAL YATIRIMCILAR SEÇİCİ DAVRANDI
Raporda, finansal yatırımcıların toplam işlem hacmi içindeki payının %34, işlem adedindeki payının ise %27 seviyesine ulaştığı kaydedildi. Stratejik yatırımcıların pazardaki hakimiyetini sürdürürken, finansal yatırımcıların temkinli duruşlarını koruduğu belirlendi.
Yükselen faiz oranları ve sıkılaşan finansman koşulları, finansal yatırımcıları daha seçici davranmaya yönlendirdi. Doğan, “Finansal yatırımcılar risk almaktan kaçınarak yatırımlarını sınırlı tutma eğilimindeler. Bu durum, 2021 yılındaki zirveden sonra finansal yatırımcıların işlem hacimlerinin düşüş göstermesine neden oldu ve 2024’teki toparlanma da sınırlı kalmış oldu. Türkiye’de 2024 yılı işlemlerinin 4,9 milyar doları stratejik yatırımcılarla, 1,6 milyar doları ise finansal yatırımcılarla gerçekleşti. 2024 yılındaki finansal yatırımcıların Türkiye’de yaptığı en büyük on işlemin toplam değeri ise 1,2 milyar ABD doları olarak kaydedildi. Bu ilk on işlem, toplam finansal yatırımcı işlem hacminin %75’lik kısmını temsil etmekte. Toplam işlem hacmi içindeki payı ise %18 olarak kaydedildi,” dedi.
Branchout Türkiye’nin raporuna göre, geçtiğimiz yıl dünya genelinde yaklaşık 40,2 bin adet birleşme ve satın alma işlemi gerçekleştirilmiştir. Bu sayı, bir önceki yıla göre hafif bir artışı ifade etmekte ve teknoloji, medya ve telekomünikasyon (TMT) sektörü hem işlem hacmi hem de işlem sayısı açısından liderliğini korumaktadır. Yapay zeka tabanlı çözümler ve yazılım olarak hizmet (SaaS) sunan şirketler, stratejik ve finansal yatırımcıların ilgisini çekmeye devam etti.
Türkiye’de yılın dikkat çeken anlaşmaları, teknoloji sektörünün yanında lojistik ve enerji gibi geleneksel alanlarda da gerçekleşti. Getir’in Mubadala’dan aldığı 250 milyon dolarlık yatırım ve Kaspi.kz’nin 1,1 milyar dolarlık işlem hacmi ile Hepsiburada’nın çoğunluk hissesine sahip olması, Türkiye’nin fintek ve e-ticaret alanındaki sinerjisini gözler önüne serdi. Ayrıca General Atlantic’in Insider’a yaptığı 500 milyon dolarlık Seri E yatırımı, Türkiye menşeli SaaS şirketlerinin global potansiyelini gösterirken, Quexco’nun Mutlu Akü’yü ve DFDS’in Ekol Lojistik’in uluslararası taşımacılık operasyonunu satın alması, Türkiye’nin enerji dönüşümüne yönelik açılımını işaret etti. TMT sektöründe Türkiye, 2,6 milyar dolarlık hacim ve 238 işlemle global eğilimlere paralellik gösterdi.
GAYRİMENKUL VE ENERJİ SEKTÖRLERİNDE DE DİKKAT ÇEKEN ANLAŞMALAR YAPILDI
Geçtiğimiz yıl, gayrimenkul, inşaat, turizm ve enerji, maden ve petrol sektörlerinde dikkat çeken anlaşmalar gerçekleşti. 1,3 milyar dolarlık işlem hacmine sahip gayrimenkul, inşaat ve turizm sektörü içinde, Doğuş Holding’in Galataport’un %19 hissesini 418 milyon dolar karşılığında satın alması ve Orjin Grup’un İstinyePark AVM’nin %42 hissesini 500 milyon dolara alması dikkat çekici olarak değerlendirildi. Birleşik Krallık menşeli ACG, Polimetal Madencilik hisselerinin tamamını 290 milyon dolara, Palmet Enerji, Zorlu Enerji Dağıtım hisselerinin tamamını 200 milyon dolara alırken, CVK Maden İşletmeleri’nin Virtus Mining hisselerinin %70’inin 159 milyon dolara ve Doğan Holding’in Gümüştaş Madencilik hisselerinin %75’inin 123 milyon dolara satılması, enerji, maden ve petrol sektöründeki hareketliliği belirgin hale getirdi.
BİRLEŞME VE SATIN ALMALARIN AMACI BÜYÜME DEĞİL, DÖNÜŞÜM
2024 yılı içinde Türkiye’de toplam 465 birleşme ve satın alma işlemi gerçekleşirken, bu işlemlerin toplam hacmi 6,5 milyar dolar olarak belirlendi. Doğan, “2024 boyunca Türkiye’de gözlemlenen birleşme ve satın alma anlaşmaları, Türk şirketlerinin değişen M&A piyasanında daha fazla yer alacağını işaret ediyor. Bu anlaşmalar çoğunlukla teknoloji, dijitalleşme, çevre, sosyal ve yönetişim kriterlerine dayanan trendleri yansıtabiliyor. 2024, birleşme ve satın alma işlemlerinin sadece finansal bir araç değil, aynı zamanda dijitalleşme, organizasyonel yenilenme ve sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik stratejik dönüşüm aracı olduğunu gösteriyor. Kurumsal gündemlerde büyümenin yanı sıra çeviklik kazanma, yetkinlik edinme ve uzun vadeli değer yaratma hedefleri öne çıkıyor,” diye belirtti.
YABANCI YATIRIMCILARIN KATILDIĞI İŞLEMLER ARTTI
2024 yılı içinde Türkiye’de gerçekleştirilen birleşme ve satın alma işlemlerinde TMT sektörü, gayrimenkul, inşaat ve turizm ile enerji, maden ve petrol sektörlerinin ardından geliyor. Rapor, 2024 yılında yabancı yatırımcıların dahil olduğu 101 işlemin toplamda 3,6 milyar dolarlık hacme ulaştığını bildirdi. Bu rakam, bir önceki yıl 1,9 milyar dolar olarak kaydedilmişti ve yabancı yatırımcıların bu süreçteki katılımındaki artışa işaret ediyor. En büyük üç yabancı yatırımcı anlaşması ise Kazakistan, ABD ve Birleşik Krallık’tan gerçekleşti.
‘ORTA ÖLÇEKLİ, YÜKSEK POTANSİYELLİ ŞİRKETLER ÖNE ÇIKACAK’
Rapor, 2024’te Türkiye’deki önemli işlemleri ve Türk şirketlerinin yurt dışında gerçekleştirdiği alımları detaylandırarak, birleşme ve satın almanın geleceği hakkında kapsamlı bir bakış sunuyor. 2025 ve sonraki yıllarda, yalnızca büyümek değil, stratejik dönüşüm hedefleyen birleşme ve satın alma yaklaşımının ön planda olacağına dikkat çeken Doğan, şu ifadeleri kullandı:
“Yapay zeka ve ileri teknoloji odaklı girişimlere yönelik stratejik ortaklıkların artması ve yetenek transferine dayalı iş modellerinin yaygınlaşması bekleniyor. ÇSY kriterlerinin daha net bir çerçeveden tanımlanması, yeşil enerji, karbon yönetimi ve döngüsel ekonomi alanlarında birleşme ve satın alma faaliyetlerinin artış göstereceğine dair sinyaller veriyor. Özellikle orta ölçekli, yüksek potansiyele sahip şirketlerin, hem yerel hem de uluslararası yatırımcılar tarafından daha fazla ilgi göreceğini öngörüyoruz. Birleşme ve satın alma işlemleri artık yalnızca büyümeyi değil, aynı zamanda yeniden yapılanmayı, pazar erişimini ve rekabet avantajı sağlamayı simgeliyor.”
